- ΟΙ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ-ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ - Α-ΦΥΛΗΣ
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ. ΤΙ ΠΡΕΣΒΕΥΟΥΝ ΚΑΙ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΝ ;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥΣ : ΕΔΩ
- ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ Η ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΜΦΥΛΩΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΩΝ ;
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥΣ : ΕΔΩ
Η σημερινή ανάδειξη ζητημάτων που αφορούν την “έμφυλη ταυτότητα” ή τον
προσδιορισμό του φύλου, απασχόλησαν την ορθόδοξη πατερική σκέψη ήδη από
τον 4ο αιώνα μ.Χ.
Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων (313-386 μ.Χ.) αναφέρει : “αθάνατος εστί η ψυχή και όμοιαι πάσαι αι ψυχαί εισίν ανδρών τε και γυναικών τα γαρ μέλη του σώματος διακέκριται μόνον”. Και ερμηνεύει ο γέροντας Αθανάσιος Μυτιληναίος το χωρίο αυτό λέγοντας ότι “δεν υπάρχει γυναικεία και ανδρική ψυχή. Και του ανδρός και της γυναικός η ψυχή είναι μια, δεν υπάρχουν διαφορές γιατί η ψυχή δεν έχει φύλο. Μόνο τα μέλη του σώματος διακρίνονται σε ανδρικά και γυναικεία. Ανάλογα με την κατασκευή του, αν είναι άνδρας ή γυναίκα επιδρά επί της ψυχής, για να εμφανισθεί αυτό που λέμε γυναικεία ψυχολογία ή ανδρική ψυχολογία. Στην πραγματικότητα η ψυχή είναι μια, δεν διακρίνεται σε φύλο, αλλά τα χαρακτηριστικά του σώματος τρόπον τινά χρωματίζουν την ψυχή ή ακριβέστερα την συμπεριφορά της” (Χριστιανική Ανθρωπολογία , ομιλία 24η).
Τα εντελώς αντίθετα υποστηρίζει η δυτική σκέψη, εμπνεόμενη από τις αρχές του διαφωτισμού, καθώς απομακρύνθηκε από την ορθόδοξη πατερική παράδοση και ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Επινόησε ένα θεωρητικο-φιλοσοφικό κατασκεύασμα για να δικαιολογήσει και νομιμοποιήσει την διολίσθηση του γεννετήσιου ενστίκτου σε παραφύσιν εκτροπές. Οι θεωρίες αυτές πρωτοεμφανίστηκαν στις αγγλοσαξονικές χώρες, την Γαλλία και τις ΗΠΑ αρχικώς και επεκτάθηκαν σε παγκόσμια κλίμακα. Στηρίζονται σε κοινωνιολογικές, ιστορικές, πολιτιστικές αιτιάσεις οι οποίες απέχουν αφενός από το να μεταστοιχειωθούν σε επιστημονικές αλήθειες, αφετέρου έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με την αλήθεια της Αγίας Γραφής και της πατερικής ερμηνείας της, « καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς (Γεν. 1,27)
Οι θεωρίες αυτές διατυπώνουν την άποψη ότι το φύλο είναι αιτία καταπίεσης ανδρών και γυναικών καθώς και ανασταλτικός παράγοντας για την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Ταυτοποιούν το φύλο σε “βιολογικό φύλο” (sex) ως φυσικός όρος με βάση τη διαφορά στα γεννητικά όργανα και τις διαδικασίες αναπαραγωγής και στο “κοινωνικό φύλο” (gender) ως κοινωνική κατηγοριοποίηση “ανδρας” “γυναίκα”. Θεωρούν ότι το βιολογικό φύλο αποτελεί παράγοντα για την ανδρική κυριαρχία στις γυναίκες και ταυτόχρονα γίνεται αίτιο της εμπέδωσης της γυναικείας υποτέλειας και ότι είναι όρος κοινωνικά προσδιορισμένος άρα ευμετάβλητος.
Υποστηρίζουν ότι βιολογικό και κοινωνικό φύλο δεν συνδέονται μεταξύ τους, άρα είναι αναγκαία η αποσύνδεσή τους. Το κοινωνικό φύλο προηγείται και κατασκευάζει το βιολογικό. Η κοινωνία κατασκευάζει τις φυσικές κατηγορίες “άνδρας - “γυναίκα” με βάση την ανατομία.
Προτείνουν το ξεπέρασμα του δίπολου έμφυλου συστήματος ανδρας-γυναίκα στη δυνατότητα μιας ρευστής πολλαπλότητας των κοινωνικών φύλων.
Θεωρούν ότι το φύλο δεν είναι ουσία, αλλά ενέργεια-ενέργημα, όπου μέσα από ενεργήματα, χειρονομίες, κινήσεις και με τη διαδικασία της επανάληψης παράγει μια έμφυλη ταυτότητα, η οποία περιορίζεται από κοινωνικο-πολιτισμικές κανονικότητες.
Επιπλέον θεωρούν ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου. Το κοινωνικό φύλο είναι ανεξάρτητο του βιολογικού με συνέπεια ο άνδρας και ο ανδρισμός να μπορούν να δηλωθούν τόσο σε ένα αρσενικό σώμα όσο και στο θηλυκό και το αντίθετο δηλαδή η θηλυκότητα να δηλωθεί τόσο σε ένα αρσενικό σώμα όσο και σε ένα θηλυκό.
Υποστηρίζουν την αποδόμηση των ιεραρχικών αντιθέσεων άνδρας-γυναίκα, ανδρισμός-θηλυκότητα,γιατί κάθε έμφυλη διχοτόμηση αποτελεί κοινωνική κατασκευή και ως κοινωνική κατασκευή μεταβάλλεται ανάλογα με τους τόπος και τις ιστορικές εποχές. Συνεπώς υπεισέρχεται ο υποκειμενισμός στην έννοια της έμφυλης ταυτότητας. Θα πρέπει να γίνει υπέρβαση των έμφυλων κριτηρίων σε πιο ρευστές ταυτότητες, από τη στιγμή που οι έμφυλες ταυτότητες δημιουργούνται ιστορικά, άρα είναι ανοιχτές σε αλλαγές.
Καταλήγουν να υποστηρίζουν ότι το φύλο δεν υπάρχει δεν προϋπάρχει, αν δεν το συγκροτήσουμε εμείς στην καθημερινή ζωή σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ενεργητικές παρεμβάσεις μας. Το φύλο απεγκλωβίζεται από την οριοθέτηση άνδρες-γυναίκες και δεν αναφέρεται πλέον σε διακριτές έμφυλες κατηγορίες.
Περνάμε έτσι σε έναν ά-φυλο κόσμο που ξεπερνά τον έμφυλο διαχωρισμό υπέρ της έννοιας άνθρωπος, σε έναν κόσμο όπου θα θεωρούμαστε άνθρωποι χωρίς έμφυλες ταυτότητες και που θα συμμετέχουμε πλήρως στην εξέλιξη της υποκειμενικότητάς μας.
Τέλος χαρακτηρίζουν ως αναχρονιστικές τις έμφυλες και άλλες στερεότυπες προκαταλήψεις και επικαλούνται το σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης ως μέσου προκειμένου να αποτραπούν αυτά τα στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Είπε κάποτε ο Μέγας Αντώνιος ότι ήλθε η εποχή που θα βλέπουν αυτοί που
είναι άφρονες εκείνους που σωφρονούν και θα τους θεωρούν σαν παράφρονες,
μη μπορώντας να διακρίνουν ότι στην πραγματικότητα άφρονες και
παράφρονες είναι αυτοί οι ίδιοι.Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων (313-386 μ.Χ.) αναφέρει : “αθάνατος εστί η ψυχή και όμοιαι πάσαι αι ψυχαί εισίν ανδρών τε και γυναικών τα γαρ μέλη του σώματος διακέκριται μόνον”. Και ερμηνεύει ο γέροντας Αθανάσιος Μυτιληναίος το χωρίο αυτό λέγοντας ότι “δεν υπάρχει γυναικεία και ανδρική ψυχή. Και του ανδρός και της γυναικός η ψυχή είναι μια, δεν υπάρχουν διαφορές γιατί η ψυχή δεν έχει φύλο. Μόνο τα μέλη του σώματος διακρίνονται σε ανδρικά και γυναικεία. Ανάλογα με την κατασκευή του, αν είναι άνδρας ή γυναίκα επιδρά επί της ψυχής, για να εμφανισθεί αυτό που λέμε γυναικεία ψυχολογία ή ανδρική ψυχολογία. Στην πραγματικότητα η ψυχή είναι μια, δεν διακρίνεται σε φύλο, αλλά τα χαρακτηριστικά του σώματος τρόπον τινά χρωματίζουν την ψυχή ή ακριβέστερα την συμπεριφορά της” (Χριστιανική Ανθρωπολογία , ομιλία 24η).
Τα εντελώς αντίθετα υποστηρίζει η δυτική σκέψη, εμπνεόμενη από τις αρχές του διαφωτισμού, καθώς απομακρύνθηκε από την ορθόδοξη πατερική παράδοση και ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Επινόησε ένα θεωρητικο-φιλοσοφικό κατασκεύασμα για να δικαιολογήσει και νομιμοποιήσει την διολίσθηση του γεννετήσιου ενστίκτου σε παραφύσιν εκτροπές. Οι θεωρίες αυτές πρωτοεμφανίστηκαν στις αγγλοσαξονικές χώρες, την Γαλλία και τις ΗΠΑ αρχικώς και επεκτάθηκαν σε παγκόσμια κλίμακα. Στηρίζονται σε κοινωνιολογικές, ιστορικές, πολιτιστικές αιτιάσεις οι οποίες απέχουν αφενός από το να μεταστοιχειωθούν σε επιστημονικές αλήθειες, αφετέρου έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με την αλήθεια της Αγίας Γραφής και της πατερικής ερμηνείας της, « καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς (Γεν. 1,27)
Οι θεωρίες αυτές διατυπώνουν την άποψη ότι το φύλο είναι αιτία καταπίεσης ανδρών και γυναικών καθώς και ανασταλτικός παράγοντας για την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Ταυτοποιούν το φύλο σε “βιολογικό φύλο” (sex) ως φυσικός όρος με βάση τη διαφορά στα γεννητικά όργανα και τις διαδικασίες αναπαραγωγής και στο “κοινωνικό φύλο” (gender) ως κοινωνική κατηγοριοποίηση “ανδρας” “γυναίκα”. Θεωρούν ότι το βιολογικό φύλο αποτελεί παράγοντα για την ανδρική κυριαρχία στις γυναίκες και ταυτόχρονα γίνεται αίτιο της εμπέδωσης της γυναικείας υποτέλειας και ότι είναι όρος κοινωνικά προσδιορισμένος άρα ευμετάβλητος.
Υποστηρίζουν ότι βιολογικό και κοινωνικό φύλο δεν συνδέονται μεταξύ τους, άρα είναι αναγκαία η αποσύνδεσή τους. Το κοινωνικό φύλο προηγείται και κατασκευάζει το βιολογικό. Η κοινωνία κατασκευάζει τις φυσικές κατηγορίες “άνδρας - “γυναίκα” με βάση την ανατομία.
Προτείνουν το ξεπέρασμα του δίπολου έμφυλου συστήματος ανδρας-γυναίκα στη δυνατότητα μιας ρευστής πολλαπλότητας των κοινωνικών φύλων.
Θεωρούν ότι το φύλο δεν είναι ουσία, αλλά ενέργεια-ενέργημα, όπου μέσα από ενεργήματα, χειρονομίες, κινήσεις και με τη διαδικασία της επανάληψης παράγει μια έμφυλη ταυτότητα, η οποία περιορίζεται από κοινωνικο-πολιτισμικές κανονικότητες.
Επιπλέον θεωρούν ότι δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου. Το κοινωνικό φύλο είναι ανεξάρτητο του βιολογικού με συνέπεια ο άνδρας και ο ανδρισμός να μπορούν να δηλωθούν τόσο σε ένα αρσενικό σώμα όσο και στο θηλυκό και το αντίθετο δηλαδή η θηλυκότητα να δηλωθεί τόσο σε ένα αρσενικό σώμα όσο και σε ένα θηλυκό.
Υποστηρίζουν την αποδόμηση των ιεραρχικών αντιθέσεων άνδρας-γυναίκα, ανδρισμός-θηλυκότητα,γιατί κάθε έμφυλη διχοτόμηση αποτελεί κοινωνική κατασκευή και ως κοινωνική κατασκευή μεταβάλλεται ανάλογα με τους τόπος και τις ιστορικές εποχές. Συνεπώς υπεισέρχεται ο υποκειμενισμός στην έννοια της έμφυλης ταυτότητας. Θα πρέπει να γίνει υπέρβαση των έμφυλων κριτηρίων σε πιο ρευστές ταυτότητες, από τη στιγμή που οι έμφυλες ταυτότητες δημιουργούνται ιστορικά, άρα είναι ανοιχτές σε αλλαγές.
Καταλήγουν να υποστηρίζουν ότι το φύλο δεν υπάρχει δεν προϋπάρχει, αν δεν το συγκροτήσουμε εμείς στην καθημερινή ζωή σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ενεργητικές παρεμβάσεις μας. Το φύλο απεγκλωβίζεται από την οριοθέτηση άνδρες-γυναίκες και δεν αναφέρεται πλέον σε διακριτές έμφυλες κατηγορίες.
Περνάμε έτσι σε έναν ά-φυλο κόσμο που ξεπερνά τον έμφυλο διαχωρισμό υπέρ της έννοιας άνθρωπος, σε έναν κόσμο όπου θα θεωρούμαστε άνθρωποι χωρίς έμφυλες ταυτότητες και που θα συμμετέχουμε πλήρως στην εξέλιξη της υποκειμενικότητάς μας.
Τέλος χαρακτηρίζουν ως αναχρονιστικές τις έμφυλες και άλλες στερεότυπες προκαταλήψεις και επικαλούνται το σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης ως μέσου προκειμένου να αποτραπούν αυτά τα στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας κατάλαβαν πολύ νωρίς και το έδειξαν στο
μεγάλο σχολείο τους, στο θέατρο, στις τραγωδίες, ότι όταν ο άνθρωπος
ξεφύγει από τα όριά του κινείται στο χώρο της ύβρεως, γίνεται άφρονας
και αμέσως έρχεται η τιμωρία του, η νέμεσις. Ο άγιος Παϊσιος μιλούσε για
τους πνευματικούς νόμους, τα θεόσταλτα όρια μέσα στα οποία οφείλει να
ζει ο κάθε άνθρωπος. Αν τους παραβεί τότε έρχεται η παιδαγωγική τιμωρία
του Αγίου Τριαδικού Θεού, για να δώσει την ευκαιρία στον άνθρωπο να
μετανοήσει και να ξαναγυρίσει στα όριά του. Αν εμμένει και παγιωθεί τότε
έρχεται η καταδικαστική τιμωρία. Ο Άγιος Τριαδικός Θεός είναι Θεός
αγάπης αλλά και δικαιοσύνης.
Η σύγχρονη εποχή είναι μια εποχή που καταργεί κάθε όριο. Μετά
την κατάργηση των εθνικών συνόρων, των εθνικών νομισμάτων και
οικονομιών, την καθιέρωση παγκόσμιων εορτών, την κατάργηση των εθνικών
συνειδήσεων και ιστοριών, την υποβάθμιση των θρησκευμάτων και την ένωσή
τους σε μια υπερθρησκεία μέσω του οικουμενισμού, εμφανίζεται τώρα και η
κατάργηση των φύλων και των έμφυλων στερεοτύπων.