Παρασκευή 14 Μαΐου 2021

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΧΙΛΛΙΟΥ ΚΡΥΒΕΙ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ


     Εντυπωσιακό γλυπτό διάκοσμο με φυτικά μοτίβα και παγόνια αλλά και πλήθος κιβωτιόσχημων τάφων αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στη βασιλική του Αγίου Αχιλλίου, το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο της Λάρισας, που χρονολογείται στα μέσα του 6ου αιώνα.

    Στα δάπεδα αποκαλύφθηκαν στο παρελθόν καμαροσκεπείς τάφοι με αξιόλογες τοιχογραφίες, ενώ ίχνη ψηφιδωτού δαπέδου βρέθηκαν στην περιοχή του νάρθηκα και του βόρειου κλίτους.

   Σηµαντικό εύρηµα αποτελεί τµήµα πλάκας προσκυνητάριου εξαιρετικής τέχνης, µε ανάγλυφο
διάκοσµο και παγόνια του 12ου αιώνα, το οποίο είναι χαρακτηριστικό τής ανά τους αιώνες µεγάλης σηµασίας του προσκυνήµατος του Αγίου Αχιλλίου, ακόµη και µετά την αρπαγή του λειψάνου του από τον Βούλγαρο τσάρο Σαµουήλ, το 986.

     Αξίζει να σηµειωθεί ότι µεγάλο µέρος από τον γλυπτό διάκοσµο της βασιλικής χρησιµοποιήθηκε ως οικοδοµικό υλικό σε µεταγενέστερες φάσεις του κτιρίου και κυρίως ως ταφόπλακες στο νεκροταφείο. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τµήµατα αράβδωτων κορµών και βάσεις κιόνων, πεσσίσκος τέµπλου από πράσινο θεσσαλικό µάρµαρο, τµήµα από τον εξώστη του άµβωνα, σχεδόν ακέραιο επίθηµα αµφικίονα από τα παράθυρα της αψίδας του ιερού βήµατος, ανάγλυφα θωράκια κοσµηµένα µε λατινικούς σταυρούς σε διπλό ταινιωτό πλαίσιο και µαρµάρινο επίκρανο παραστάδας µε ανάγλυφο διάκοσµο από λατινικούς σταυρούς πλαισιωµένους από πτηνά και άνθη.

     Κατά την αρχαιολογική έρευνα, αποκαλύφθηκαν αρκετοί κιβωτιόσχηµοι τάφοι και πολλοί λακκοειδείς. Η ύπαρξη των τάφων εντός και εκτός του ναού υποδηλώνει την κοιµητηριακή του χρήση, από τους µεσοβυζαντινούς χρόνους και µετά, ιδιαίτερα κατά τον 13ο αιώνα και πιθανόν συνεχίστηκε µετά την κατάρρευσή του, δεδοµένου ότι χρησιµοποιήθηκαν ως ταφόπλακες αρχιτεκτονικά µέλη του γλυπτού διάκοσµου.

     Τα νέα αυτά στοιχεία θα ανακοινωθούν αύριο στη Λάρισα, σε ηµερίδα που διοργανώνει η 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, µε αφορµή την ολοκλήρωση των εργασιών ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της βασιλικής του Αγίου Αχιλλίου, στο πλαίσιο του εορτασµού της Διεθνούς Ηµέρας Μουσείων, που συµπίπτει µε τη γιορτή του πολιούχου αγίου της πόλης.

     Η βασιλική του Αγίου Αχιλλίου βρίσκεται στον λόφο του Φρουρίου, µεταξύ του αρχαίου θεάτρου και της κλειστής οθωµανικής αγοράς (µπεζεστένι). Πρόκειται για τον χώρο της αρχαίας ακρόπολης που αποτέλεσε το θρησκευτικό κέντρο της βυζαντινής πόλης και εξελίχθηκε κατά την οθωµανική περίοδο σε οικονοµικό και εµπορικό κέντρο. Η βασιλική αποκαλύφθηκε το 1978 και ταυτίζεται µε τον ναό που αναφέρεται στον βίο του Αγίου Αχιλλίου. Σύµφωνα µε αυτόν, έζησε στον 4ο αι., στα χρόνια της βασιλείας του Μ. Κωνσταντίνου και υπήρξε µητροπολίτης Λάρισας για 35 χρόνια. Το µνηµείο είναι µια τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική, µε µεταγενέστερα κτίσµατα στη βόρεια πλευρά.

ΤΟ ΕΙΔΑΜΕ ΕΔΩ