O ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΑΠΟΡΙΕΣ

83. Μάλωσαν ὁ Χριστός καί ἡ Παναγία;




ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ : ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ - ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

 

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ϛ´ 1 - 7

¹ Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ταύταις πληθυνόντων τῶν μαθητῶν ἐγένετο γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν πρὸς τοὺς Ἑβραίους, ὅτι παρεθεωροῦντο ἐν τῇ διακονίᾳ τῇ καθημερινῇ αἱ χῆραι αὐτῶν. ² προσκαλεσάμενοι δὲ οἱ δώδεκα τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν εἶπον· Οὐκ ἀρεστόν ἐστιν ἡμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ διακονεῖν τραπέζαις. ³ ἐπισκέψασθε οὖν, ἀδελφοί, ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρουμένους ἑπτὰ, πλήρεις Πνεύματος ἁγίου καὶ σοφίας, οὓς καταστήσομεν ἐπὶ τῆς χρείας ταύτης· ⁴ ἡμεῖς δὲ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ διακονίᾳ τοῦ λόγου προσκαρτερήσομεν. ⁵ καὶ ἤρεσεν ὁ λόγος ἐνώπιον παντὸς τοῦ πλήθους· καὶ ἐξελέξαντο Στέφανον, ἄνδρα πλήρη πίστεως καὶ Πνεύματος ἁγίου, καὶ Φίλιππον καὶ Πρόχορον καὶ Νικάνορα καὶ Τίμωνα καὶ Παρμενᾶν καὶ Νικόλαον προσήλυτον Ἀντιοχέα, ⁶ οὓς ἔστησαν ἐνώπιον τῶν ἀποστόλων, καὶ προσευξάμενοι ἐπέθηκαν αὐτοῖς τὰς χεῖρας. ⁷ καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ σφόδρα, πολύς τε ὄχλος τῶν ἱερέων ὑπήκουον τῇ πίστει. 

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ϛ´ 1 - 7

¹ Κατά τας ημέρας δε αυτάς, καθώς ηύξανε ο αριθμός των πιστών, οι Εβραίοι Χριστιανοί, οι οποίοι κατήγοντο από ξένας περιοχάς και ωμιλούσαν την ελληνικήν γλώσσαν και ελέγοντο Ελληνισταί, ήρχισαν να γογγύζουν και να παραπονούνται εναντίον των Εβραίων Χριστιανών της Ιουδαίας, διότι αι χήραι αυτών παρεμερίζοντο και παρημελούντο εις την καθημερινήν υπηρεσίαν της διανομής τροφών και βοηθημάτων. ² Οι δώδεκα Απόστολοι τότε, αφού προσεκάλεσαν όλον το πλήθος των πιστών, είπαν· “δεν είναι ορθόν και αρεστόν στον Θεόν, να αφήσωμεν ημείς το κήρυγμα του θείου λόγου και να υπηρετούμεν εις τας τραπέζας του φαγητού. ³ Δι' αυτό, αδελφοί, εξετάσατε με πολλήν προσοχήν και εκλέξατε ανάμεσα σας επτά άνδρας, οι οποίοι να έχουν καλήν μαρτυρίαν από όλους, να είναι δε γεμάτοι από Αγιον Πνεύμα και σοφίαν και τους οποίους ημείς θα εγκαταστήσωμεν δια την υπηρεσίαν αυτήν. ⁴ Ημείς δε θα επιμείνωμεν ακόμη περισσότερον και θα ασχοληθώμεν με μεγαλύτερον ζήλον εις την προσευχήν και την υπηρεσίαν του κηρύγματος”. ⁵ Και ήρεσεν ο λόγος αυτός εις όλον το πλήθος των πιστών. Και εξέλεξαν τον Στέφανον, άνδρα γεμάτον πίστιν και Πνεύμα Αγιον, και τον Φιλιππον και τον Πρόχορον και τον Νικάνορα και τον Τιμωνα και τον Παρμενάν και τον Νικόλαον, ο οποίος υπήρξεν ειδωλολάτρης από την Αντιόχειαν και πριν να πιστεύση στον Χριστόν είχε προσηλυτισθή εις την ιουδαϊκήν θρησκείαν. ⁶ Αυτούς, λοιπόν, τους παρουσίασαν μετά την εκλογήν των εμπρός στους Αποστόλους. Και οι Απόστολοι, αφού προσευχήθηκαν, έβαλαν επάνω εις αυτούς τας χείρας των, δια να τους μεταδοθή η ειδική δια το έργον των θεία χάρις. ⁷ Και το κήρυγμα του θείου λόγου ηπλώνετο και διεδίδετο και ο αριθμός των μαθητών εις την Ιερουσαλήμ ηύξανε και επληθύνετο παρά πολύ και πολύ πλήθος από τους Ιουδαίους εδέχοντο την νέαν πίστιν και υπετάσσοντο εις αυτήν. 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΙΕ´ 43 - 47

⁴³ ἐλθὼν Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἁριμαθαίας, εὐσχήμων βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. ⁴⁴ ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκε, καὶ προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανε· ⁴⁵ καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεντυρίωνος ἐδωρήσατο τὸ σῶμα τῷ Ἰωσήφ. ⁴⁶ καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησε τῇ σινδόνι καὶ κατέθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου. ⁴⁷ ἡ δὲ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία Ἰωσῆ ἐθεώρουν ποῦ τίθεται.

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΙϚ´ 1 - 8

¹ Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. ² καὶ λίαν πρωῒ τς μιᾶς σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖον, ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου. ³ καὶ ἔλεγον πρὸς ἑαυτάς· Τίς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας τοῦ μνημείου; ⁴ καὶ ἀναβλέψασαι θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος· ἦν γὰρ μέγας σφόδρα. ⁵ καὶ εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον εἶδον νεανίσκον καθήμενον ἐν τοῖς δεξιοῖς, περιβεβλημένον στολὴν λευκήν, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. ⁶ ὁ δὲ λέγει αὐταῖς· Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν. ⁷ ἀλλ’ ὑπάγετε εἴπατε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ καὶ τῷ Πέτρῳ ὅτι προάγει ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν· ἐκεῖ αὐτὸν ὄψεσθε, καθὼς εἶπεν ὑμῖν. ⁸ καὶ ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπὸ τοῦ μνημείου· εἶχε δὲ αὐτὰς τρόμος καὶ ἔκστασις, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον· ἐφοβοῦντο γάρ. 

 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΙΕ´ 43 - 47

⁴³ ήλθεν ο Ιωσήφ, που κατήγετο από την πόλιν Αριμαθαίαν, διακεκριμένος και ευϋπόληπτος βουλευτής, ο οποίος είχε πιστεύσει στον Χριστόν και επερίμενε την βασιλείαν του Θεού. Αυτός ετόλμησε και παρουσιάσθηκε με θάρρος στον Πιλάτον και εζήτησε το σώμα του Ιησού. ⁴⁴ Ο δε Πιλάτος ηπόρησε, εάν τόσον γρήγορα πράγματι απέθανε ο Ιησούς. Και αφού επροσκάλεσε τον εκατόνταρχον, τον ηρώτησε, εάν είχε πολλήν ώραν που απέθανε ο Ιησούς. ⁴⁵ Και όταν επληροφορήθη από τον εκατόνταρχον το γεγονός, εχάρισε στον Ιωσήφ το σώμα. ⁴⁶ Και εκείνος, αφού ηγόρασε καινούριο σινδόνι και τον εκατέβασε από τον σταυρόν, ετύλιξε το σώμα στο σινδόνι και έβαλε αυτόν εις μνημείον, που ήτο σκαμμένον εις βράχον· και εκύλισε βαρύν λίθον επάνω εις την θύραν του μνημείου. ⁴⁷ Η δε Μαρία η Μαγδαληνή και Μαρία η μητέρα του Ιωσή παρακολουθούσαν με προσοχήν, που ετέθη το σώμα του Κυρίου.

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΙϚ´ 1 - 8

¹ Κατά την επομένην, όταν έδυσε το ήλιος και επερασε το Σαββατον, η Μαρία Μαγδαληνή και Μαρία η μητέρα του Ιακώβου, και η Σαλώμη ηγόρασαν αρώματα, δια να έλθουν στον τάφον και αλείψουν τον Ιησούν. ² Και πολύ πρωϊ την πρώτην ημέρα της εβδομάδος, την ώρα που εγλυκοχάραζε το φως του ήλιου, ήλθαν στο μνημείον. ³ Και έλεγαν μεταξύ των· ποιός θα μας αποκυλίση τον βαρύν λίθον από την θύραν του μνημείου; ⁴ Και μόλις εσήκωσαν τα βλέματά των είδαν ότι είχε αποκυλισθή ο λίθος ο οποίος άλωστε ήτο πολύ μεγάλος. ⁵ Και αφού εμπήκαν στο μνημείον, είδαν να κάθεται εις τα δεξιά ένας νέος, ντυμένος λευκήν στολήν και κατελήφθησαν από φόβον και κατάπληξιν. ⁶ Αυτός δε τους είπε· “μη απορείτε και μη φοβείσθε. Γνωρίζω ότι ζητείτε Ιησούν τον Ναζαρηνόν, τον εσταυρωμένον. Ανεστήθη, δεν είναι εδώ. Ιδού ο τόπος που τον είχαν θέσει. ⁷ Αλλά πηγαίνετε, πέστε στους μαθητάς του, και ιδιαιτέρως στον Πετρον, ότι πηγαίνει ενωρίτερα από σας εις την Γαλιλαίαν. Εκεί θα τον ίδετε, όπως άλωστε σας είχε πη”. ⁸ Και αυταί αφού εβγήκαν, έφυγαν από το μνημείον. Τας είχε δε καταλάβει τρόμος και κατάπληξις και δεν είπαν εις κανένα τίποτε, διότι εφοβούντο.(Τας κατέλαβε δέος και κατάπληξις δια τον άγγελον που είδαν και προ παντός δια την ανάστασιν, που ήκουσαν). 

ΠΗΓΗ : ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

Οἱ τελευταῖες εὐλαβεῖς προσφορές στό νεκρό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. (22-05-83)

23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ : ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

Μνήμη Ἁγίου Γεωργίου (06-05-02)



ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ : ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ (40)

40. Ἡ πνευματική ἔννοια τῆς Πέμπτης πληγῆς ἐκ τοῦ πέμπτου Σαλπίσματος. Ἡ ἐκκοσμίκευσις τοῦ Εὐαγγελίου καί αἱ ἐξ αὐτῆς συνέπειαι. Τό ἀνοικτόν φρέαρ τοῦ ὑποσυνειδήτου. Τό δαιμονικόν στοιχεῖον εἰς τόν πολιτισμόν. 9, 1 – 12 (31/01/82)

 

ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

1 Καὶ ὁ πέμπτος ἄγγελος ἐσάλπισε· καὶ εἶδον ἀστέρα ἐκ τοῦ οὐρανοῦ πεπτωκότα εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐδόθη αὐτῷ ἡ κλεὶς τοῦ φρέατος τῆς ἀβύσσου, 2 καὶ ἤνοιξε τὸ φρέαρ τῆς ἀβύσσου, καὶ ἀνέβη καπνὸς ἐκ τοῦ φρέατος ὡς καπνὸς καμίνου καιομένης, καὶ ἐσκοτίσθη ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀὴρ ἐκ τοῦ καπνοῦ τοῦ φρέατος. 3 καὶ ἐκ τοῦ καπνοῦ ἐξῆλθον ἀκρίδες εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐδόθη αὐταῖς ἐξουσία ὡς ἔχουσιν ἐξουσίαν οἱ σκορπίοι τῆς γῆς· 4 καὶ ἐρρέθη αὐταῖς ἵνα μὴ ἀδικήσωσι τὸν χόρτον τῆς γῆς οὐδὲ πᾶν χλωρὸν οὐδὲ πᾶν δένδρον, εἰ μὴ τοὺς ἀνθρώπους οἵτινες οὐκ ἔχουσι τὴν σφραγῖδα τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν. 5 καὶ ἐδόθη αὐταῖς ἵνα μὴ ἀποκτείνωσιν αὐτούς, ἀλλ' ἵνα βασανισθῶσι μῆνας πέντε· καὶ ὁ βασανισμὸς αὐτῶν ὡς βασανισμὸς σκορπίου, ὅταν παίσῃ ἄνθρωπον. 6 καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ζητήσουσιν οἱ ἄνθρωποι τὸν θάνατον καὶ οὐ μὴ εὑρήσουσιν αὐτόν, καὶ ἐπιθυμήσουσιν ἀποθανεῖν, καὶ φεύξεται ἀπ' αὐτῶν ὁ θάνατος. 7 καὶ τὰ ὁμοιώματα τῶν ἀκρίδων ὅμοια ἵπποις ἡτοιμασμένοις εἰς πόλεμον, καὶ ἐπὶ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ὡς στέφανοι ὅμοιοι χρυσίῳ, καὶ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὡς πρόσωπα ἀνθρώπων, 8 καὶ εἶχον τρίχας ὡς τρίχας γυναικῶν, καὶ οἱ ὀδόντες αὐτῶν ὡς λεόντων ἦσαν, 9 καὶ εἶχον θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς, καὶ ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον. 10 καὶ ἔχουσιν οὐρὰς ὁμοίας σκορπίοις καὶ κέντρα, καὶ ἐν ταῖς οὐραῖς αὐτῶν ἐξουσίαν ἔχουσι τοῦ ἀδικῆσαι τοὺς ἀνθρώπους μῆνας πέντε. 11 ἔχουσι βασιλέα ἐπ' αὐτῶν τὸν ἄγγελον τῆς ἀβύσσου· ὄνομα αὐτῷ Ἑβραϊστὶ Ἀβαδδὼν, ἐν δὲ τῇ Ἑλληνικῇ ὄνομα ἔχει Ἀπολλύων. 12 Ἡ οὐαὶ ἡ μία ἀπῆλθεν· ἰδοὺ ἔρχονται ἔτι δύο οὐαὶ μετὰ ταῦτα.

 

ΠΗΓΗ : arnion.gr


Η ΟΜΙΛΙΑ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ :  ΕΔΩ

ΠΗΓΗ : 
 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ : ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ - ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

 Η ΨΗΛΑΦΙΣΙΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ - ΜΟΝΗ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ 
 ΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΚΡΗΣ (1546)

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ε´ 12 - 20

¹² Διὰ δὲ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλὰ· καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ στοᾷ Σολομῶντος· ¹³ τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλμα κολλᾶσθαι αὐτοῖς, ἀλλ’ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός· ¹⁴ μᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ¹⁵ ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλινῶν καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. ¹⁶ συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων Ἱερουσαλήμ φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες. ¹⁷ Ἀναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων, ἐπλήσθησαν ζήλου ¹⁸ καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τοὺς ἀποστόλους, καὶ ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δημοσίᾳ. ¹⁹ ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξε τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπε· ²⁰ Πορεύεσθε καὶ σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ ῥήματα τῆς ζωῆς ταύτης. 

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

¹² Με τα χέρια δε των Αποστόλων εγίνοντο πολλά και μεγάλα θαύματα, που επιμαρτυρούσαν την αλήθειαν του κηρύγματός των και επροκαλούσαν κατάπληξιν στον λαόν. Και ήσαν όλοι με μια καρδιά και με μια γνώμη εις την στοάν του Σολομώντος. ¹³ Από δε τους άλλους, που είχαν πιστεύσει, κανείς δεν ετολμούσε να τους πλησιάση και να ανακατευθή με θάρρος μαζή των, αλλά ο λαός τους ετιμούσε και τους εδόξαζε. ¹⁴ Οσον δε επερνούσαν αι ημέραι, ολονέν περισσότερα πλήθη ανδρών και γυναικών προσειλκύοντο εις την πίστιν του Κυρίου και επροστίθεντο στον αριθμόν των πιστών. ¹⁵ Ο σεβασμός δε και η εκτίμησις του λαού προς αυτούς δια την θείαν δύναμιν, που ενεργούσε δια μέσου αυτών, ήτο τόσος, ώστε έβγαζαν τους ασθενείς εις τας πλατείας και τους έβαζαν οι μεν πλούσιοι επάνω εις κλίνας, οι δε πτωχοί εις απέριττα κρεββάτια, ώστε, όταν θα ήρχετο και θα επερνούσε ο Πετρος, και η σκια του έστω να πέση επάνω εις κανένα από αυτούς, δια να τον θεραπεύση. ¹⁶ Αλλά και το πλήθος των γύρω πόλεων εμαζεύοντο εις την Ιερουσαλήμ και έφεραν τους ασθενείς και αυτούς που ηνωχλούντο από πονηρά πνεύματα, οι οποίοι και εθεραπεύοντο όλοι. ¹⁷ Ο αρχιερεύς όμως και όλοι όσοι ήσαν μαζή με αυτόν, αυτοί που αποτελούσαν την θρησκευτικήν παράταξιν των Σαδδουκαίων, εκυριεύθησαν από φθόνον και κακίαν και εκινήθησαν εναντίον των Αποστόλων. ¹⁸ Απλωσαν δε τα χέρια τους στους Αποστόλους, τους επιασαν και τους έβαλαν υπό επιτήρησιν εις την δημοσίαν φυλακήν. ¹⁹ Αγγελος όμως Κυρίου κατά την νύκτα ήνοιξε τας θύρας της φυλακής, τους έβγαλε έξω και τους είπε· ²⁰ “πηγαίνετε, σταθήτε με θάρρος και διδάσκετε εις τας αυλάς του ναού τον λαόν όλα τα λόγια της νέας αυτής ζωής, που σας μετέδωκε ο Ιησούς”. 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ Κ´ 19 - 31

¹⁹ Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· Εἰρήνη ὑμῖν. ²⁰ καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. ²¹ εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· Εἰρήνη ὑμῖν. καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. ²² καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον· ²³ ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. ²⁴ Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. ²⁵ ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω. ²⁶ Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· Εἰρήνη ὑμῖν. ²⁷ εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. ²⁸ καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. ²⁹ λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες. ³⁰ Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· ³¹ ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ. 

 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

 ¹⁹ Κατά την ημέραν εκείνην, την πρώτην της εβδομάδος, ενώ πλέον είχε βραδυάσει και αι θύραι του σπιτιού, όπου ευρίσκοντο συγκεντωμένοι οι μαθηταί, ήσαν κλεισμέναι δια τον φόβον των Ιουδαίων, ήλθεν έξαφνα ο Ιησούς, εστάθη στο μέσον και τους λέγει· “ειρήνη ας είναι εις σας”. ²⁰ Και αφού είπε τούτο, έδειξεν εις αυτούς τα χέρια και την πλευράν του, δια να ίδουν τα σημάδια των πληγών και πιστεύσουν ότι αυτός είναι ο διδάσκαλός των. Και τότε οι μαθηταί, όταν είδαν τον Κυριον αναστημένον, εχάρησαν. ²¹ Είπε, λοιπόν, τότε εις αυτούς ο Ιησούς· “ειρήνη εις σας. Οπως έστειλεν εμέ ο Πατήρ, δια να τελειώσω το έργον της σωτηρίας των ανθρώπων, έτσι και εγώ στέλνω σας, να μεταφέρετε στους ανθρώπους την σωτηρίαν”. ²² Και αφού είπε τούτο, εφύσησε εις τα πρόσωπα των την ζωογόνον πνοήν της νέας ζωής και τους είπε· “λάβετε Πνεύμα Αγιον. ²³ Εις όποιους συγχωρείτε τις αμαρτίες, θα είναι συγχωρημένες και από τον Θεόν. Εις όποιους όμως τις κρατείτε άλυτες και ασυγχώρητες, θα μείνουν αιωνίως ασυγχώρητες”. ²⁴ Ο Θωμάς όμως, ένας από τους δώδεκα, ο οποίος ελέγετο εις την ελληνικήν Διδυμος, δεν ήτο μαζή τους, όταν ήλθε ο Ιησούς. ²⁵ Ελεγαν, λοιπόν, εις αυτόν οι άλλοι μαθηταί· “είδαμε τον Κυριον”. Εκείνος όμως τους είπε· “εάν δεν ίδω εις τα χέρια του το σημάδι των καρφιών και δεν βάλω το δάκτυλό μου στο σημάδι των καρφιών, και αν δεν βάλω το χέρι μου εις την πλευράν, που την ετρύπησε η λόγχη, δεν θα πιστεύσω”. ²⁶ Και έπειτα από οκτώ ημέρας ήσαν πάλιν οι μαθηταί μέσα στο σπίτι και ο Θωμάς μαζή με αυτούς. Ερχεται, λοιπόν, ο Ιησούς έξαφνα, ενώ οι πόρτες ήσαν κλεισμένες, εστάθηκε στο μέσον και είπε· “ειρήνη υμίν”. ²⁷ Επειτα λέγει στον Θωμάν· “φέρε το δάκτυλό σου εδώ, ιδέ και με τα μάτια σου τα χέρια μου και φέρε το χέρι σου και βάλε το εις την πλευράν μου, ψηλάφησε και ιδέ τα σημάδια των καρφιών και της λόγχης, και μη γίνεσαι άπιστος, αλλά πιστός”. ²⁸ Απήντησε τότε ο Θωμάς και είπε εις αυτόν· “Πιστεύω, Κυριε, ότι συ είσαι ο Κυριος μου και ο Θεός μου”. ²⁹ Λεγει εις αυτόν ο Ιησούς· “επίστευσες, διότι με είδες· μακάριοι θα είναι απ' εδώ και πέρα στους αιώνας των αιώνων, εκείνοι οι οποίοι καίτοι δεν με είδαν, επίστευσαν”. ³⁰ Εκτός από το θαύμα αυτό της αναστάσεως και από όσα άλλα θαύματα είχε κάμει προηγουμένως ο Ιησούς, έκαμε και πολλά άλλα, εμπρός στους μαθητάς του, τα οποία απεδείκνυαν την θεότητά του και το έργον του, και τα οποία δεν είναι γραμμένα στο ιερόν τούτο βιβλίον. ³¹ Αυτά δε, που εξιστορήσαμεν, εγράφησαν, δια να πιστεύσετε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού και ίνα πιστεύοντες αυτόν με φωτισμένην και ενεργόν πίστιν, έχετε, ως παντοτεινόν κτήμα σας, εν τω ονόματι αυτού, την αιωνίαν ζωήν”. 

ΠΗΓΗ : ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

Διδάγματα ἀπό τήν ψυχολογίαν καί συμπεριφοράν τοῦ Θωμά. (15-05-83)

O ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΑΠΟΡΙΕΣ

82. Εἶναι σωστή ἡ ἔκφραση: «μετά τήν Ἀνάσταση τά σώματά μας θά εἶναι ἄυλα καί ἄφθαρτα; »

ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ - ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΔΙΚΗ - ΣΤΑΥΡΩΣΗ - ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ

ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΔΙΚΗ - ΣΤΑΥΡΩΣΗ - ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

MEΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΔΙΚΗ - ΣΤΑΥΡΩΣΗ - ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ

       

ΑΚΡΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ - ΜΕΤΕΩΡΑ - ΜΟΝΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ 14ΟΣ ΑΙ.

  ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΔΙΚΗ - ΣΤΑΥΡΩΣΗ - ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ)

Ὄρθρος Μ. Πέμπτης (Λούκ. 22, 15)

Ἐπιθυμίαν ἐπεθύμησα (04-05-83)



ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΕΥΧΕΛΑΙΟ - ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑ

1. Εἰσαγωγικά

Οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ κατά τήν ἔξοδό τους, γιά τόν εὐαγγελισμό τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ κήρυτταν μετάνοια, ἀπάλλασσαν τούς ἀνθρώπους ἀπό τή δαιμονική ἐνέργεια καί θεράπευαν τούς ἀσθενεῖς χρίοντάς τους μέ λάδι ἐλιᾶς. Σημειώνει χαρακτηριστικά ὁ εὐαγγελιστής Μάρκος: «Καί ἐξελθόντες ἐκήρυσσον ἵνα μετανοήσωσι, καί δαιμόνια πολλά ἐξέβαλλον, καί ἤλειφον ἐλαίῳ πολλούς ἀρρώστους καί ἐθεράπευον»¹ . Τό λάδι, βασικό στοιχείο τοῦ βαπτίσματος καί τοῦ ἁγίου μύρου, ἐκτός ἀπό πηγή φωτός καί σύμβολο καταλλαγῆς, λειτουργοῦσε καί ὡς μέσο ἰατρείας. Τήν ἀποστολική συνήθεια τῆς ἐπάλειψης τῶν ἀσθενῶν μέ λάδι ἐξειδικεύει ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος στήν Καθολική του Ἐπιστολή ² . Στούς μεταγενέστερους χρόνους ἀπαντοῦν μία ἤ δύο ἁγιαστικές εὐχές τοῦ ἐλαίου, οἱ ὁποῖες διαβάζονταν ἀπό ἕναν ἱερέα καί ἀκολουθοῦσε ἡ χρίση τοῦ ἀσθενοῦς. Στή συνέχεια μέ βάση τήν ἑρμηνεία τοῦ χωρίου τῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ἰακώβου θεωροῦνταν ἀπαραίτητοι περισσότεροι τοῦ ἑνός ἱερεῖς.

Ἡ ἐξέλιξη τῆς ἀκολουθίας τοῦ εὐχελαίου ἀπασχολεῖ τούς ἐρευνητές, οἱ ὁποῖοι ὑποστηρίζουν μέ βάση τούς γνωστούς χειρόγραφους κώδικες, ὅτι ἡ ση- μερινή ἀκολουθία εἶναι πολύ μεταγενέστερη καί ἐμφανίζεται μετά τόν 13ο αἰώνα.³     Ὡστόσο,   ὁρισμένες   εὐχές   εἶναι   παλαιότερες,   ἀφοῦ   ἀπαντοῦν   σέ παλαιότερα εὐχολόγια, ἤ διασώζουν ἄγραφα λόγια τοῦ Κυρίου, ὅπως συμβαίνει μέ τήν εὐχή μετά τό δεύτερο εὐαγγέλιο. Ἐδῶ ἀναφέρεται τό ἄγραφο λόγιο: «Ὁσάκις ἄν πέσῃς ἔγειραι, καί σωθήσῃ».⁴

2.Εὐχέλαιο και εὐχαριστία

 Τό εὐχέλαιο ἀρχικά τελοῦνταν στό ναό καί ἦταν
συνδεδεμένο μέ τή Θεία Εὐχαριστία. Ἡ ἀποδέσμευση τῆς ἀκολουθίας τοῦ Εὐχελαίου ἀπό αὐτή συνέβαλε στή γενίκευση τῆς τελέσεώς του στά σπίτια⁵ . Σέ πολλούς κώδικες «συνυφαίνεται» ἤ «συναρθρώνεται»⁶  μέ τή θεία Εὐχαριστία καί ἀκολουθεῖ ἕνα εἶδος λιτῆς μέχρι τό σπίτι τοῦ ἀσθενοῦς προκειμένου νά χρισθεῖ. Σύμφωνα μέ μιά ἀπό τίς διατάξεις τῶν πρώτων αἰώνων, μετά τήν προσκομιδή καί πρό τῆς θείας λειτουργίας γινόταν ὁ καθαγιασμός τοῦ ἐλαίου μέ τήν εὐχή πού διάβαζε ξεχωριστά ὁ κάθε ἱερέας. Μετά τό τέλος τῆς θείας λειτουργίας καί πρίν τήν ἀπόλυση χρίονταν οἱ παριστάμενοι, οἱ θῦρες καί τά παράθυρα τοῦ οἴκου, ἐνῶ οἱ ἱερεῖς λειτουργοῦσαν διαδοχικά γιά ἑπτά συνεχόμενες ἡμέρες.⁷  Στήν περίπτωση αὐτή ἡ θεία λειτουργία γινόταν στόν εὐκτήριο οἶκο τοῦ σπιτιοῦ. Οἱ ἑπτά ἱερεῖς δέν ἦταν μόνο ἀπαραίτητοι γιά τήν τέλεση τοῦ εὐχελαίου, ἀλλά καί γιά τήν τέλεση τῶν ἑπτά συνεχόμενων λειτουργιῶν. Ἐκτός ἀπό τή τάξη αὐτή ὑπάρχουν καί ἄλλα στοιχεῖα πού συνηγοροῦν καί μαρτυροῦν τό σύνδεσμο εὐχελαίου καί θείας λειτουργίας. Ὁρισμένες  εὐχές  δέν  εἶναι  μόνο  συγχωρητικές  ἀλλά  προετοιμάζουν  γιά  τή μετοχή στή θεία Εὐχαριστία. «Καί καθάρισον αὐτόν ἀπό παντός μολυσμοῦ σαρκός καί πνεύματος, ἵνα ἐν καθαρῷ τῷ μαρτυρίῳ τῆς συνειδήσεως αὐτοῦ τῶν ἁγιασμάτων σου τήν μερίδα ὑποδεχόμενος ἑνωθῇ τῷ ἁγίῳ σου Πνεύματι καί ἕξει σε ἐν αὑτῷ κατοικοῦντα καί μένοντα σύν τῷ ἀνάρχῳ σου Πατρί καί τῷ παναγίῳ σου Πνεύματι νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων»⁸ . Ἴσως δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι καί σήμερα τό εὐχέλαιο τελεῖται τήν Μ. Τετάρτη, ἀφοῦ τήν ἑπομένη, τήν Μ. Πέμπτη, ὑπάρχει καθολική μετοχή στό μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας.

 Σέ ὁρισμένους χειρόγραφους κώδικες συνδέεται τό εὐχέλαιο μέ ἑσπερινό, παννυχίδα καί ὄρθρο, πού προηγοῦνταν τῆς θείας λειτουργίας. Συγκεντρώνο- νταν ἑπτά ἱερεῖς καί τελοῦσαν ἑσπερινό, παννυχίδα καί τόν ὄρθρο. Ἐν συνεχεία λειτουργοῦσαν σέ διαφορετικούς ναούς καί κατόπιν συνάγονταν σέ μιά ἐκκλησία, ὅπου τελοῦσαν τό εὐχέλαιο⁹ . Ὄχι προφανῶς τήν ἴδια μέρα, ἀλλά τήν ἑπομένη ἀφοῦ τό εὐχέλαιο συνάπτονταν καί πάλι μέ τή θεία Εὐχαριστία. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι κατά τήν Μ. Εἴσοδο οἱ ἱερεῖς «πατοῦσι τόν ἀσθενῆ εἷς καθ΄(ἕνα) καί εἰσέρχονται, νίπτεται δέ τάς χείρας ὁ πρωτοπρεσβύτερος».¹⁰ Ἐπίσης ὑπάρχει ἡ μαρτυρία ὅτι στή Δύση κατά τόν 4ο καί 5ο αἰώνα, προτρέπονταν οἱ Χριστιανοί σέ περιπτώσεις ἀσθένειας νά μή προσφεύγουν στούς μάγους καί τούς μάντεις ἀλλά στήν Ἐκκλησία. Ἐκεῖ κοινωνοῦσαν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί χρίονταν ἁπό τούς ἱερεῖς μέ ἀγιασμένο ἔλαιο^.11

Ἀπό ὅσα ἐν συντομία ἀναφέρθηκαν, φαίνεται νά ὑπάρχουν δύο τουλά- χιστον τύποι σύνδεσης τῆς θείας λειτουργίας μέ τό εὐχέλαιο. Σύμφωνα μέ τόν πρῶτο τύπο προηγεῖται τό εὐχέλαιο καί ἕπεται ἡ θεία λειτουργία, ἐνῶ σύμφωνα μέ τό δεύτερο τύπο συμβαίνει τό ἀντίστροφο. Προηγεῖται ἡ θεία λειτουργία καί ἀκολουθεῖ τό εὐχέλαιο. Ἡ δεύτερη περίπτωση συνδέεται κυρίως μέ τό εὐχέλαιο ἀσθενῶν ἤ μελλοθανάτων, ἐνῶ ἡ δεύτερη μέ τήν προετοιμασία γιά τή θεία Εὐχαριστία.

3. Εὐχέλαιο καί Μετάνοια

Εἶναι γενικότερα ἀποδεκτό ὅτι ὑπάρχει στενή σχέση ἀνάμεσα στή μετάνοια καί τό εὐχέλαιο. Ἡ σύνδεση στηρίζεται κατἀρχήν στό χωρίο τοῦ Ἀπ. Ἰακώβου: «…κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ. ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τά παραπτώματα καί εὔχεσθε ὑπέρ ἀλλήλων ὅπως ἰαθῆτε».¹²  Ἀπαντοῦν ὅμως διαφορετικές προσεγγίσεις καί ἑρμηνεῖες τοῦ χωρίου καί κατἐπέκταση καί τοῦ θέματος πού μᾶς ἀπασχολεῖ. Ἔτσι συναντοῦμε τίς παρακάτω ἀπόψεις.

α.Ἡ συγχώρηση καί ἡ ἄφεση πού χορηγοῦνται μέσω τῶν εὐχῶν τοῦ εὐχελαίου, δέν ἀφορᾶ ὅλα τά ἁμαρτήματα ἀλλά ἐκεῖνα πού προκάλεσαν τήν ἀ- σθένεια. Γράφει ὁ Τρεμπέλας ἑρμηνεύντας τό παραπάνω χωρίο: « Μᾶλλον φαίνεται νά ἀναφέρεται οὐχί εἰς πάσας γενικῶς τάς ἁμαρτίας, τήν ἄφεσιν τῶν ὁποίων λαμβάνει τις διά τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας, ἀλλἐἰδικῶς εἰς τάς προκαλεσάσας τήν νόσον ἁμαρτίας».¹³  Εἶναι γνωστό ὅτι συχνά στήν Κ. Διαθήκη συνδέεται ἡ ἀσθένεια μέ τίς ἁμαρτίες. Εἶναι ἐνδεικτικά τά λόγια τοῦ Κυρίου πρός τόν Παράλυτο πού θεραπεύτηκε: «Ἰδε ὑγιής γέγονας μηκέτι ἁμάρτανε»¹⁴ . Νά σημειωθεῖ  στό  σημεῖο  αὐτό  ὅτι  ὑπάρχουν  ἀσθένειες  πού  δέ  συνδέονται  μέ κάποια ἁμαρτία ἀλλά ἐμφανίζονται κατά παραχώρηση Θεοῦ.

β. Μέ τό εὐχέλαιο συγχωροῦνται μόνο τά κατά ἄγνοιαν ἁμαρτήματα τοῦ χριστιανοῦ, ἤ ἐκεῖνα πού παρέλειψε ἤ ἡ ἀσθένειά του δέν ἐπέτρεψε νά ἐξομολο- γηθεῖ, παρότι εἶχε τή διάθεση νά τό πράξει.¹⁵  Εἰσηγητής τῆς ἄποψης αὐτῆς φέρεται ὁ Μανουήλ Καλέκας.¹⁶

γ. Τό εὐχέλαιο θεωρεῖται ὡς δεύτερος τύπος τοῦ μυστηρίου τῆς μετάνοιας.

Στήν θέση αὐτή συνηγορεῖ τό κείμενο τοῦ Ἰακώβου, «ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τά παραπτώματα καί εὔχεσθε ὑπέρ ἀλλήλων ὅπως ἰαθεῖτε»¹⁷ , πού προϋποθέτει τή δημόσια ἐξαγόρευση ἐνώπιον τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας.¹⁸  Ἐπίσης,ἡ ἀνάγνωση τοῦ Ν΄ψαλμοῦ καί τό πανομοιότυπο τῶν συγχωρητικῶν εὐχῶν μετανοίας καί εὐχελαίου μαρτυροῦν τή στενή σχέση τους. Ἐξάλλου οἱ λυτήριες εὐχές τῆς μετανοίας ἦταν καί αὐτές ἑπτά.¹⁹

δ. Τό εὐχέλαιο ἦταν συγχρόνως καί μυστήριο μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ἁμαρτιῶν.²⁰ Μέ τήν πάροδο ὅμως τοῦ χρόνου παραλείφθηκε ἡ ἐξαγόρευση καί ἔμειναν μόνο οἱ εὐχές. Ἡ παραπάνω ἄποψη θά μποροῦσε νά στηριχθεῖ στίς ἑρμηνεῖες τοῦ χωρίου τοῦ Ἰακώβου ἀπό τόν Ὠριγένη²¹ , τόν ἱερό Χρυσόστομο²² , τόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ²³ καί τόν Συμεών Θεσσαλονίκης²⁴ οἱ ὁποῖοι συνδέουν τό ἐν παραπάνω χωρίο με τή μετάνοια.

Ἐδῶ θά προσθέταμε ὅτι δέν ὑπῆρχε πάντοτε καί πνευματικός πατέρας γιά νά γίνει ἡ ἐξαγόρευση. Ἐξάλλου ἡ τέλεση τοῦ εὐχελαίου ἀπό ἑπτά ἱερεῖς, ἐκτός ἀπό τούς ἄλλους λόγους πού ἐπικαλοῦνται οἱ ἐκκλησιαστικοί συγγραφεῖς, ἴσως ἦταν ἀπαραίτητη γιά νά παρευρίσκεται καί ἕνας τουλάχιστον πνευματικός πατέρας, προκειμένου νά δέχεται τήν ἐξαγόρευση τῶν μετανοούντων καί νά διαβάζει τή συγχωρητική εὐχή.

Σέ αὐτό συνηγοροῦν ὁρισμένες διατάξεις χειρογράφων κωδίκων, οἱ ὁποῖοι κάνουν λόγο γιά πνευματικό πατέρα, πού ἀναγινώσκει τή συγχωρητική εὐχή.

«Ἔπειτα ὁ πνευματικός πατήρ τίθησι τήν χεῖρα αὐτοῦ ἐπάνω τῆς κεφαλῆς τοῦ τό ἅγιον ἔλαιον ποιήσαντος καί λέγει: Βλέπε, ἀδελφέ (δεῖνα), τό ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς σου μηκέτι προσκρούσῃς Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου. Τά γάρ πρώην σου ἐγκλήματα ἤδη ἐξήλειπται διά πρεσβειῶν τῆς ὑπερευλογημένης δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας καί διά παράκλησιν τῶν τιμίων ἱερέων τῶν αὐτῆς δούλων. Λοιπόν θάρσει τέκνον. Ἴδε ὑγιής γέγονας˙ μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μή χεῖρόν τι σοι γένηται. Καί γάρ ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου καί ἡ πίστις σου σέσωκέ σε˙πορεύου εἰς εἰρήνην, ἁγιασμῷ φυλαττόμενος ἐν χάριτι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ »²⁵ .

 Μιά ἀκόμη διάταξη συμβάλλει στήν κατανόηση τῆς στενότατης σχέσης μετάνοιας καί ἱεροῦ Εὐχελαίου. « Ὀφείλει δέ πρῶτον ὁ ποιῶν τοῦ ἁγίου ἐλαίου ἐξαγόρευσιν, ὀφείλει δέ καί λούεσθαι καί οὕτω προσέρχεσθαι. Δεῖ εἰδέναι, ὅτι τάς ζ΄ ἡμέρας φυλάττει τοῦ μή ἀπολούεσθαι, καθάπερ οἱ νεοφώτιστοι».²⁶  Τρίτη σχετική  μαρτυρία  ἀναφέρει  ὅτι,  αὐτός  γιά  τόν  ὁποῖο  τελεῖται  τό  εὐχέλαιο,«ὑποπίπτει τοῖς ἱερεῦσι καί συγχώρησιν ἐξαιτεῖται παρἀὐτῶν τρίς καί παρά πάντων λαμβάνει», καί ὕστερα «παρά τοῦ πρώτου τῶν ἱερέων κατήχησιν δέχεται».²⁷  Ἀπό τόν πρῶτον τῶν ἱερέων διαβάζονταν ἡ συγχωρητική εὐχή. Οἱ ἄλλοι ἱερεῖς κρατοῦσαν τό εὐαγγέλιο στήν κεφαλή του καί συνεφάπτονταν μέ τόν πρῶτο.

Ὓστερα ἀπό τά παραπάνω γίνεται σαφές ὅτι, ὑπάρχει ἀλληλοπεριχώρηση τοῦ ἱεροῦ εὐχελαίου, τῆς μετάνοιας καί τῆς ἐξομολόγησης, γι΄ αὐτό ἦταν ἀναγκαία καί ἡ παρουσία πνευματικοῦ πατέρα. Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου καί λόγω ἔλλειψης ἐντεταλμένων πνευματικῶν πατέρων, ἔμεινε ἡ ἀκολουθία μέ τίς συγχωρητικές εὐχές, τίς ὁποῖες διάβαζαν ὅλοι ἀνεξάρτητα οἱ ἱερεῖς. Ἡ τέλεση τοῦ  εὐχελαίου  ἀπό  ἕναν  ἱερέα  πού  δέν  ἦταν  καί  πνευματικός  συνέβαλε προφανῶς στήν ἀποσύνδεση τοῦ εὐχελαίου ὄχι τόσο ἀπό τή μετάνοια, ἀλλά ἀπό τήν ἐξομολόγηση.

ε. Μπορεῖ νά συνδέεται ἡ ψυχική μέ τήν σωματική ἴαση στίς εὐχές τοῦ εὐχελαίου, ἀλλά ὑπάρχει σαφής διάκριση ἀπό τό μυστήριο τῆς μετάνοιας.²⁸ Ἡ μετάνοια ἀφορᾶ τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί τήν ψυχική ὑγεία, ἐνῶ τό εὐχέλαιο τήν ψυχική καί κυρίως τήν σωματική ὑγεία. Γράφει ὁ συνάδελφος Γ. Φίλιας, ὁποῖος ἀσχολήθηκε σέ βάθος μέ τό θέμα: «Ἄν καί σαφῶς συνάγεται ἐκ τῶν παρατεθεισῶν πηγῶν, ἡ σαφής διάκρισις τῶν Μυστηρίων Εὐχελαίου καί Μετανοίας, παραμένει ὅμως ἡ ὑπόνοια θεωρήσεως τοῦ Εὐχελαίου ὡς “συμπληροῦντος” τό ἔργον τοῦ Μυστηρίου τῆς Μετανοίας».²⁹

στ. Χρειάζεται νά γίνει διάκριση ἀνάμεσα στήν μετάνοια, πού κατά τά πρῶτα χριστιανικά χρόνια ἦταν μυστήριο ἐπαναπρόσληψης στήν Ἐκκλησία τῶν μελῶν πού ἀποκόπηκαν ἀπό αὐτή, τήν ἐξομολόγηση, καί τήν ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν. Ἡ μετάνοια εἶναι εὐρύτερη, ἀποτελεῖ μόνιμο αἴτημα τῆς Ἐκκλησίας καί ἐκφράζεται μέ διάφορους τρόπους, ἀφοῦ ὁ χριστιανός καλεῖται νά ζεῖ ἐν μετανοίᾳ  μέχρι  τό  τέλος  τῆς  ζωῆς  του.  Ἡ  ἐξομολόγηση εἶναι  συγκεκριμένη πράξη ἐνώπιον πνευματικοῦ πατέρα. Ἡ ἐξαγόρευση τῶν λογισμῶν εἶναι γνωστή στήν μοναχική καί ἀσκητική παράδοση καί συμβάλλει στήν πνευματική ἑτοιμότητα καί ἐγρήγορση τῶν μοναχῶν.

ζ. Τό Νεκρώσιμο εὐχέλαιο στηρίχθηκε σέ ὁρισμένες ἀπό τίς παραπάνω ἀντιλήψεις καί στίς πιεστικές ποιμαντικές ἀνάγκες καί μαρτυρεῖται ἀπό τόν 12ο αἰώνα. Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν πού χορηγεῖται καί στό εὐχέλαιο συνέβαλε σταδιακά στή σύνδεσή του μέ τήν προετοιμασία τῶν μελλοθανάτων καί τήν ἐκζήτηση τοῦ θείου ἐλέους γιά τους κεκοιμημένους. Ὁ Συμεών Θεσσαλονίκης γνώριζε τό νεκρώσιμο εὐχέλαιο καί ἀναφέρει, ὅτι ὁρισμένοι ἐπίσκοποι τό ἐπέτρεπαν, ἐνῶ ἄλλοι τό ἀπαγόρευαν. Ὁ ἴδιος θεωροῦσε, «ὡς ἀγαθόν εἶναι γίγνεσθαι»³⁰ .

η.  Τά  θεραπευτικά  ἀποτελέσματα  πού  ἀπορρέουν  ἀπό  τό  ἐν  λόγω μυστήριο δέν εἶναι μόνο ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καί ἐνδεχομένως ἡ σωματική ἴαση.  Ὁρισμένες εὐχές  τῶν  χειρογράφων κωδίκων³¹   ἀλλά  καί  τῶν  ἐν  χρήσει εὐχολογίων  ἀναφέρονται  στήν  ἀποτροπή  τῶν  παθῶν  καί  τήν  οἰκείωση  τῶν ἀρετῶν³² . Ἄλλες πάλι ἔχουν ἰατρική ὁρολογία³³  καί ἀναφέρουν ὅλα τά πιθανά αἴτια τῆς ἀσθένειας.

4. Τό εὐχέλαιο στίς μέρες μας

Κατά τά τελευταῖα χρόνια ὑπάρχει ἡ συνήθεια πολλοί Χριστιανοί νά καλοῦν τόν ἐφημέριο στό σπίτι, γιά νά τελέσει τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου. Αὐτό γίνεται πιό συχνά κατά τίς περιόδους τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων καί τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς τοῦ Πάσχα, ἀλλά καί πιό ἀραιά στή διάρκεια ὅλου τοῦ ἔτους. Ὑπάρχει ὅμως κάποια ἄγνοια, ἴσως καί σύγχυση γιά τό σκοπό τῆς τέλεσης τοῦ ἱεροῦ εὐχελαίου. Πολλοί Χριστιανοί τελοῦν τό εὐχέλαιο «γιά τό καλό», ὅπως χαρακτηριστικά λένε.Ἄλλοι ἀναγνωρίζουν σἀὐτό θεραπευτικές ἰδιότητες, πού ἀφοροῦν τήν ψυχή καί τό σῶμα. Ἔτσι ὅταν κάποιο μέλος τῆς οἰκογένειας ἀσθενήσει καί μάλιστα βαρειά, θεωροῦν ἀπαραίτητο τό εὐχέλαιο. Πολλοί ἱερεῖς ἐπίσης ἀρνοῦνται νά τελέσουν τό εὐχέλαιο ἄν δέν ὑπάρχει στό σπίτι ἀσθενής. Κάποιοι Χριστιανοί θέλουν τό εὐχέλαιο ὡς εὐλογία γιά τό σπίτι, ἤ καί ὡς μέσο προετοιμασίας γιά τή θεία Εὐχαριστία. Μερικές γυναῖκες, πού θρησκεύουν, βλέπουν τό εὐχέλαιο σάν μιά καλή εὐκαιρία προκειμένου νά καλέσουν τόν ἐφημέριο-κληρικό στό σπίτι, γιά νά μιλήσει παραινετικά στά παιδιά ἤ τό σύζυγο πού δέν ἐκκλησιάζονται. Ἀκόμη στή συνείδηση πολλῶν Χριστιανῶν τό εὐχέλαιο  τείνει  νά  ἀντικαταστήσει  τήν  μετάνοια  καί  ἐξομολόγηση.  Δέν  λείπουν  καί ἐκεῖνοι πού ἀντιμετωπίζουν τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου μέ θρησκόληπτο καί μαγικό τρόπο. Ἐπίσης ἡ ἐπάλειψη μέ λάδι ἀπό τήν ἀκοίμητη κανδήλα ἤ τήν κανδήλα τοῦ προστάτη ἁγίου ἀποτελεῖ εὐλαβή συνήθεια, πού ἀπαντᾶ στή λαϊκή θρησκευτικότητα.  Ὅλα  αὐτά  ἀντικατοπτρίζουν  καταρχήν  τή  γνώση  ἤ  τήν ἄγνοια τῶν ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας καί δείχνουν τίς προθέσεις καί τό ἐπίπεδο τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ τῆς ἐνορίας μας.

Τό εὐχέλαιο ὅμως δέ γίνεται μόνο στά σπίτια, ἀλλά καί στούς ναούς τῶν ἐνοριῶν, τήν Μ. Τετάρτη πού ἤδη ἀναφέρθηκε, ἀλλά καί τίς παραμονές τῶν Χρι- στουγέννων, ἐνῶ σέ ὁρισμένες μητροπόλεις τελεῖται διαδοχικά σέ ὅλες τίς ἐνορίες κατά τήν διάρκεια τῆς Μ. τεσσαρακοστῆς. Στίς περιπτώσεις αὐτές συνδέεται μέ διδαχή καί κήρυγμα καί συγκεντρώνει πλῆθος λαοῦ.³⁴

5. Ποιμαντικές ἐφαρμογές

Ὓστερα ἀπό αὐτά προκύπτουν ὁρισμένα ἐρωτήματα: Τό εὐχέλαιο μπορεῖ νά ἀντικαταστήσει τό μυστήριο τῆς μετανοίας; Ἀπό τίς ἐν χρήσει εὐχές συμπεραίνεται ὅτι στό εὐχέλαιο ἡ Ἐκκλησία δέεται τόσο γιά τή σωματική ὅσο καί γιά τήν ψυχική ὑγεία. Προϋπόθεση θεωρεῖται ἡ μετάνοια καί συνέπεια ἡ συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν. Μποροῦν ὅμως ὅλοι οἱ ἱερεῖς νά δίδουν ἄφεση ἁμαρτιῶν; Τότε τί νόημα ἔχει ἡ πνευματική πατρότητα; Ἀφορᾶ ὅλους τούς κληρικούς, ἤ ἐκείνους πού ἔχουν ὁρισθεῖ ἀπό τόν ἐπίσκοπο; Μήπως οἱ συγχωρητικές εὐχές τοῦ  εὐχελαίου δέν  ἀναφέρονται σέ  βαριά  ἁμαρτήματα ἀλλά  σέ  καθημερινά ἁμαρτήματα ὅπως ἔχει ὑποστηριχθεῖ;  Στή Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως γίνονται στή διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εὐχέλαια σέ ὅλες διαδοχικά τίς ἐνορίες καί προΐσταται ὁ Μητροπολίτης. Ἕνας λόγιος κληρικός ἀναλαμβάνει ὕστερα ἀπό προγραμματισμό, νά κάνει τό κήρυγμα. Ἡ ἀνταπόκριση καί ἡ συμμετοχή τοῦ λαοῦ εἶναι μεγάλη. Οἱ ναοί τῶν ἐνοριῶν παρουσιάζονται ἀσφυκτικά γεμάτοι. Σ᾿ αὐτό συμβάλλει ἡ συντομία τῆς ἀκολουθίας καί τοῦ κηρύγματος, πού δέν ὑπερβαίνουν τήν μιάμιση ὥρα, ἀλλά καί ἡ παρουσία τοῦ Μητροπολίτη καί πολλῶν ἱερέων.

Μποροῦμε   νά    χορηγοῦμε   τό    μυστήριο    ἀδιακρίτως    σέ    ὅλους   τούς χριστιανούς³⁵ ; Ἤ μήπως πρέπει νά μετέχουν σἀὐτό μόνον οἱ μετανοοῦντες, πού ἔχουν ἐξαγορευθεῖ τίς ἁμαρτίες του; Μήπως εἶναι συμπληρωματικό τῆς μετάνοιας καί προετοιμάζει γιά τή θεία Εὐχαριστία; Οἱ παρακάτω προτάσεις ἀποτελοῦν ἐλάχιστη συμβολή στήν ἐπανεύρεση τοῦ θεολογικοῦ νοήματος τοῦ εὐχελαίου καί τήν ἔνταξή του στό ἐκκλησιολογικό του πλαίσιο.

α. Τό εὐχέλαιο δέν εἶναι μιά ἰδιωτική τελετή, ἀλλά μυστήριο πού δείχνει τήν ἀγάπη καί τή φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας γιά τούς ἀσθενεῖς. Γιά νά ξαναβρεῖ τό εὐχέλαιο τό ἐκκλησιολογικό του περιεχόμενο χρειάζεται νά συνδεθεῖ μέ τή μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση. Τό μυστήριο αὐτό ἀφορᾶ κυρίως τούς σωματικά ἀσθενεῖς, πού βιώνουν τήν ἀσθένειά τους μέ μετάνοαι καί προσευχή. Γιἀὐτούς προσεύχεται ὁλόκληρη ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα. Τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου εἶναι τό μυστήριο τοῦ πόνου καί τῆς ἀρρώστιας, ἀλλά καί τῆς ὑγείας καί τῆς παρακλήσεως. Τό εὐλογημένο λάδι μέσω τοῦ ὁποίου δίδεται ἡ χάρη καί ὁ ἁγιασμός στόν ἀσθενή, συμβολικά ἀποσκοπεῖ νά μαλακώσει τήν καρδιά του. Ἡ θεία Χάρη ζωογονεῖται μέ τήν πίστη, τή μετάνοια καί τή θέληση τοῦ ἀσθενοῦς καί τῶν οἰκείων του. «Καί ὁ ἀσθενής, ἀπό συγκινήσεως εἰς συγκίνησιν μεταφερθείς καί ἀπό ἐλπίδων εἰς ἐλπίδας, κύπτει ἤδη πρό τῶν λειτουργιῶν τοῦ Ὕψίστου τήν πυρέσσουσαν κεφαλήν καί ἐξαιτεῖται συγχώρησιν καί εὐλογίαν παρά τῶν πρεσβυτέρων», γράφει ὁ Κ. Καλλίνικος.

Τό εὐχέλαιο δέν μπορεῖ νά εἶναι μιά ἰδιωτική τελετή ἀλλά μυστήριο τῆς Ἐκλησίας. Παλαιότερα, ἀκόμη καί στά σπίτια εἶχε παννύχιο καί ἐκκλησιολογικό χαρακτήρα.Εὐκταῖον εἶναι ἕνας τουλάχιστον ἀπό τούς ἱερεῖς νά ἐχει τό χάρισμα τῆς πνευματικῆς πατρότητας. Πρέπει νά συνιστᾶται σέ ὅσους συμμετέχουν, νά προσέρχονται πρίν ἤ μετά τό εὐχέλαιο στό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως. Ἡ σύνδεση τοῦ εὐχελαίου μέ τήν εἰλικρινή μετάνοια καί ἐξομολόγηση ἐπικυρώνει τό συνεργιακό χαρακτήρα τοῦ μυστηρίου. Δέν μπορεῖ τό εὐχέλαιο νά χορηγεῖται σέ ὅσους τυχόν δέ θέλουν, διότι ἔτσι καλλιεργεῖται μιά μαγική ἀντίληψη γι ἀὐτό.

β. Νά ἐπανασυνδεθεῖ τό εὐχέλαιο μέ τόν ἐκκλησιασμό καί τήν προσέλευση στή θεία Εὐχαριστία. Δέν εἶναι σκόπιμο νά τελεῖται στήν κυριακάτικη σύναξη, ἡ ὁποία ἔχει ἀναστάσιμο καί ἑόρτιο περιεχόμενο. Μπορεῖ ὅμως νά ἐπισυνάπτεται στίς σύντομες ἀγρυπνίες πού γίνονται τά τελευταῖα χρόνια στίς ἐνορίες τῶν πόλεων, ἤ σέ ὁρισμένους ἑσπερινούς, καί μάλιστα τῶν ἰαματικῶν ἀναργύρων ἠ ἄλλων ἁγίων, καθώς καί τήν 1η κάθε μηνός πρίν ἤ μετά τόν ἁγιασμό. Μπορεῖ ἐπίσης νά τελεῖται στή διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί νά συνδυάζεται μέ ἑσπερινό κήρυγμα. Ἀσθενεῖς ὑπάρχουν πάντοτε σέ κάθε ἐκκλησιαστική κοινότητα. Ἔτσι θά μποροῦσε μέ τή θεία Λειτουργία τοῦ Σαββάτου μιά φορά κάθε μήνα νά τελεῖται καί τό εὐχέλαιο. Στά παρεκκλήσια τῶν νοσοκομείων θά μποροῦσε νά γίνεται πιό συχνά, ἤ  ὅταν τελεῖται ἐκεῖ ἡ θεία Λειτουργία.

γ. Νά γίνεται φειδώ στά σπίτια καί ὕστερα ἀπό ἐξέταση τῶν προϋποθέσεων καί κατάλληλη προετοιμασία τῶν ἐνοριτῶν. Ἄν προετοιμαστοῦν κατάλληλα τά μέλη τῆς οἰκογένειας μποροῦν νά συμμετέχουν ἐνεργά ψάλλοντας τούς ὕμνους ἤ διαβάζοντας τά ἀποστολικά ἀναγνώσματα. Νά συνιστᾶται ἐπίσης τό μυστήριο τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως καί ἡ προσέλευση στή θεία Εὐχαριστία. Δέν πρέπει νά δίδεται ἡ ἐντύπωση, ὅτι ἐπειδή τελέσθηκε τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου στό σπίτι δέν χρειάζονται τά ἄλλα μυστήρια καί μάλιστα ἡ θεία Εὐχαριστία. Ἤ ὅτι ἀντικαθίσταται μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ μετάνοια καί ἡ ἐξομολόγηση.

δ. Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ ἐφημερίου στά σπίτια τῶν ἐνοριτῶν ἀποτελεῖ καλή εὐκαιρία γιά νά συνεχιστεῖ δημιουργικά ἡ ποιμαντική τῆς οἰκογένειας. Ἐδῶ χρειάζεται διάκριση καί σεβασμός τῶν ἰδιαιτεροτήτων πού παρουσιάζει κάθε οἰκογένεια.  Ἡ  ἐξοικείωση  τοῦ  κληρικοῦ  μέ  τά  μυστήρια  καί  ἡ  ἐνδεχόμενη ἀργυρολογία ἀκυρώνουν τό χάρισμα36 καί καλλιεργοῦν μιά ἀνταποδοτική σχέση τοῦ πιστοῦ μέ αὐτά.

ε. Μέ τήν ἀκολουθία τοῦ εὐχελαίου φανερώνεται καί ὁ τρόπος ἀναγνώ- σεως καί κατανοήσεως τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας στηρίζεται στήν Ἁγία Γραφή καί ταυτόχρονα τήν ἑρμηνεύει. Ἡ σημερινή ἀκολουθία ἔχει διδακτικό  καί  παιδαγωγικό  χαρακτήρα.  Τά  ἀποστολικά  καί  τά εὐαγγελικά ἀναγνώσματα περιέχουν πλούσιο ὑλικό γιά διδασκαλία. Τά ἀναγνώσματα, οἱ εὐχές καί τό ἔλαιο πού εὐλογεῖται καί ἁγιάζεται, συνοψίζουν τή βιβλικοπατερική θεολογία  γιά  τήν  ἁμαρτία,  τή  μετάνοια,  τόν  πόνο  καί  τήν  ἀσθένεια  καί δημιουργοῦν  τίς  θεολογικές  ἀφετηρίες  γιά  διδαχή.  Ἡ διδαχή  καί  ὁ  λόγος ἀποτελοῦν τήν ἀσφαλέστερη ὁδό γιά τήν πνευματική θεραπεία τῶν Χριστιανῶν.

στ. Σέ ὅλα τά μυστήρια-τελετές ἐνεργεῖ ἡ ἄκτιστη χάρη Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Καί ὅλα τά μυστήρια ἔχουν συνεργιακό χαρακτήρα καί προϋποθέτουν τήν ἐλεύθερη καί τή μετάνοια. Κατά τό μηπιοβαπτισμό δίδεται ὡς δῶρο ἡ χάρη καί θεραπεύεται ἡ φύση, μέ τήν ὁποία κληρονομεῖται ἡ φθορά καί ὁ θάνατος. Στό εὐχέλαιο  ὅμως  ἡ  μετάνοια  θεωρεῖται  σύμφωνα  μέ  τίς  πηγές ἀπαραίτητη προϋπόθεση. Ὁ ἀσθενής γιά τόν ὁποῖο κυρίως γίνεται τό εὐχέλαιο μπορεῖ νά δεχθεῖ ἀπό αὐτό πολλά μηνύματα. Νά θεωρήσει τόν πόνο καί τήν ἀσθένεια ὡς παιδαγωγία καί εὐκαιρία γιά μετάνοια. Ὁ πόνος μπορεῖ νά γίνει ἀφορμή γιά πνευματική ὡρίμανση καί καλλιέργεια. Ἐξάλλου ἐκεῖ δοκιμάζονται τά ψυχικά ἀποθέματα τοῦ ἀνθρώπου. Στήν ἀσθένεια καί τή θλίψη ὁ Χριστιανός δέν βλέπει μόνο τήν ἐγκατάλειψη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί τή σωτήρια ἐπίσκεψή του. Ἡ ἀσθένεια καί ὁ πόνος γίνονται μέσα προκειμένου νά θεραπευθεῖ ἡ ψυχή. Ἔτσι αἰτιολογεῖται αὐτό πού ἀναφέρει ὁ Ἰσαάκ ὁ Σῦρος: «Τάς γάρ ἀρρωστίας διά τήν ὑγείαν τῆς ψυχῆς ἐπάγει ὁ Θεός». Μέ τό εὐχέλαιο ὁ ἀσθενής δέχεται τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Διαπιστώνει τήν ἀγάπη τῶν οἰκείων καί συγγενῶν καί ὠφελεῖται ἀπό τήν προσευχή ὁλόκληρης τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας.³⁶

π. Βασίλειος Καλλιακμάνης

Σημειώσεις

1 Μαρκ.6,13.

2 «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ᾿ αὐτόν, ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου˙ καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος˙ κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ». Ἰακ. 5,14-15.

3 J. Goar, Euchologion sive rituale graecorum, ἐκδ. 2η, σ. 428.

4  Ἰ. Καραβιδόπουλου, Μελέτες ἑρμηνείας καί θεολογίας τῆς Καινῆς Διαθήκης, Θεσσαλονίκη 1990,ἐκδ. Πουρναρᾶς, σ. 173.

5  Ἰ. Φουντούλη, Ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου, στή σειρά «Κείμενα Λειτουργικῆς» 15, Θεσσαλονίκη 1978, σ. 13.

6 Π. Τρεμπέλα, Μικρόν Εὐχολόγιον, Ἀθῆναι 1950, σ.109.

7 Π. Τρεμπέλα, ὅπ. π. σ. 100-101, βλ. ἐπίσης τήν τάξη, σ. 173.

8 Π. Τρεμπέλα, Μικρόν Εὐχολόγιον, σ. 188

9 Π. Τρεμπέλα, ὅ.π. σ. 179.

10 Π. Τρεμπέλα, ὅ.π., σ. 183.

11 Π. Τρεμπέλα, Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1961, τόμ. 3, σ.354

12 Ἰακ. 5,14-16.

13 Π. Ν. τρεμπέλα, Ὑπόμνημα εἰς τάς ἐπιστολάς τῆς Καινῆς Διαθήκης, τόμ. 3, Ἀθῆναι (2) 1956, σ.288

14 Ἰωάν.5,14.

15 Π. Τρεμπέλα, Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τόμ 3, σ.362.

16 Στ.Ν. Σάκκου, Ἑρμηνεία εἰς τήν Ἐπιστολήν τοῦ Ἰακώβου, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 165-166.

17 Ἰακ., 5,16.

18 π. Δημητρίου Β. Τζέρπου, Ἡ ἀκολουθία τοῦ νεκρωσίμου εὐχελαίου. Συμβολή στήν ἱστορία καί τή θεολογία τῆς χριστιανικῆς λατρείας, Ἀθήνα 1998, σ. 109. Γ. Ν. Φίλια, Ἡ ἀπαλλαγή… σ.183-84

19 Πρωτ. Κ.Καλλινίκου, Ὁ χριστιανικός ναός καί τά τελούμενα ἐν αὐτῷ, ἐκδ. Γρηγόρη, Ἀθήνα 41969,σ.405-406.

20  «Τό ἀληθές,τό ὁποῖον δυσκολευόμεθα νά συλλάβωμεν, διότι εἴμεθα προκατειλημμένοι ὑπό ἰσχυρῶς ἐπικρατούσης μακροχρονίου συνηθείας ἐμφανιζομένης ὡς παραδόσεως, εἶνε ὅτι τό μυστήριον τοῦ εὐχελαίου εἶνε αὐτόχρημα καί μυστήριον μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ἁμαρτιῶν». Στέργιου Ν. Σάκκου, Ἑρμηνεία εἰς τήν Ἐπιστολήν τοῦ Ἰακώβου,Θεσσαλονίκη 1975, σ. 160-161.

21 Εἰς τό Λευϊτικόν, ὁμιλία 2, 4 PG,12,418B-419A.

22  «Οὐ γάρ ὅταν ἡμᾶς ἀναγεννῶσι μόνον, ἀλλά καί τά μετά ταῦτα συγχωρεῖν ἔχουσιν ἐξουσίαν ἁμαρτήματα.Ἀσθενεῖ γάρ τις, φησίν, ἐν ὑμῖν; Προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας καί προσευξάσθωσαν ἐπ᾿ αὐτόν, ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ, ἐν τῷ ὀνόματι Κυρίου. καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς ἀφεθήσεται αὐτῷ». Περί ἱερωσύνης, 3, 6, ἔκδ. Π. Χρήστου, Ἰ. Χρυσοστόμου, Οἱ περί ἱερωσύνης λόγοι, Θεσσαλονίκη 1954, σ.92.

23 Ὁμιλία ΛΑ΄, PG, 151,400BC.

24 Περί τῆς τελετῆς τοῦ ἁγίου ἐλαίου, ἐκδ. Β.Ρηγόπουλου, Συμεών Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης,

Τά Ἅπαντα, Θεσσαλονίκη χ.χ.,σ. 228.

25 Π. Τρεμπέλα , ὅ.π., σ. 172

26 Ὅ.π. σ. 185.

27 Π. Τρεμπέλα, Μικρόν εὐχολόγιον, τόμ. Α’, σ.108.

28  Γ. Ν. Φίλια,Ἡ « ἀπαλλαγή παντός μολυσμοῦ σαρκός καί πνεύματος»: Πτυχές τῆς σχέσεως τῶν μυστηρίων εὐχελαίου καί μετανοίας, περ. ΘΕΟΛΟΓΙΑ, τόμ. 65, τεῦχ. 1, 1994, σ. 172 κ.ἑ.

29 Γ.Ν. Φίλια, ὅ.π. σ.183.

30  Συμεών Θεσσαλονίκης, Περί τῆς ἱερᾶς τελετῆς τοῦ ἁγίου ἐλαίου ἤτοι τοῦ εὐχελαίου, PG 155, 521BC.

31  Στό εὐχολόγιο τοῦ Σεραπίωνος (δ΄ αἰώνας μ.Χ.), ἡ Εὐχή εἰς ἔλαιον νοσούντων ἤ εἰς ἄρτον ἤ εἰς ὕδωρ, κάνει λόγο γιά ἄφεση ἁμαρτιῶν καί τελείαν «ρῶσιν» καί θεωρεῖ τό εὐλογημένο ἔλαιον «ὡς ἀλεξιφάρμακον παντός δαιμονίου». Παντελεήμονος Ροδοπούλου, «The sacramentary of Serapion», Mελέται Α΄, στή σειρά «Ἀνάλεκτα Βλατάδων» 56, Θεσσαλονίκη 1993, σ.454.

32  «Δέσποτα Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν… ἀποσόβησον ἀπό τῆς ψυχῆς αὐτοῦ πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν, πᾶσαν ἀπιστίαν, πᾶσαν ἀμέλειαν, πάντα δισταγμόν, πᾶν πνεῦμα ἀκάθαρτον, δυσωδιακόν, ἐπιθυμητικόν, φιλόχρυσον, φιλάργυρον, πορνικόν, ἀναιδές˙ ναί, ὁ Θεός ἀπέλασον ἀπό τοῦ δούλου σου τοῦδε πᾶσαν ἐνέργειαν τοῦ διαβόλου, πᾶσαν μαγείαν, πᾶσαν φαρμακείαν, ἡδυπάθειαν, ἔρωτα, μέθην, πορνείαν, μοιχείαν, ἀσέλγειαν, ἀναίδειαν, ὀργήν, φιλονικείαν, ἀκα- ταστασίαν, καί πᾶσαν ὑπόνοιαν πονηράν. Ναί, Κύριε, ὁ Θεός ἡμῶν, ἐμφύσησον εἰς αὐτόν τό πνεῦμα  σου  τό  εἰρηνικόν,  ὅπως  φρουρούμενος  ὑπ᾿  αὐτοῦ  ποιήση  καρπόν  πίστεως,  ἀρετῆς, σοφίας, ἁγνείας, ἐγκρατείας, ἀγάπης, χρηστότητος, ὑπομονῆς, σωφροσύνης καί συνέσεως». Π. Τρεμπέλα, Μικρόν Εὐχολόγιον, τόμ. Α΄, σ.189.

33  «Βασιλεῦ ἀόρατε… ἴασαι τόν δοῦλον σου ἐν τάχει καί κάθαρον αὐτοῦ πᾶν μέλος τοῦ σώματος ἀπό παντός μολυσμοῦ καί νόσου, ἀπό κορυφῆς κρανίου καί ἡμικρανίου καί ἡγεμονικοῦ, ταραχῆς αἰχμαλωσίας τε καί συγχύσεως, ἀπό ἀρτηριῶν καί ἄρθρου καί μηνίγγων ὀδύνης, ἀπό δακρυρροΐας ὀφθαμῶν, ἀπό ρευμάτων συνοχῆς, ἀπό φάρυγγος καί στομάχου καί ἥπατος καί σπληνός καί ὀμφαλοῦ καί κοιλίας καί ἀπό πάθους νεφρικοῦ καί δυσουριακοῦ καί σχεδιακοῦ καί ἀναδοτικοῦ καί ναρκιασμοῦ καί πωρώματος καί ἀλγήματος ναρκήσεως νεύρων καί ὀξέων καί τζίρματος καί πάσης κακώσεως καί νόσου καί θλίψεως». Π.Τρεμπέλα, ὅ.π., σ.184-185.

34 Στή Μητρόπολη Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως γίνονται στή διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς

εὐχέλαια σέ ὅλες διαδοχικά τίς ἐνορίες καί προΐσταται ὁ Μητροπολίτης. Ἕνας λόγιος κληρικός ἀναλαμβάνει ὕστερα ἀπό προγραμματισμό, νά κάνει τό κήρυγμα. Ἡ ἀνταπόκριση καί ἡ συμμετοχή τοῦ λαοῦ εἶναι μεγάλη. Οἱ ναοί τῶν ἐνοριῶν παρουσιάζονται ἀσφυκτικά γεμάτοι. Σ᾿ αὐτό συμβάλλει ἡ συντομία τῆς ἀκολουθίας καί τοῦ κηρύγματος, πού δέν ὑπερβαίνουν τήν μιάμιση ὥρα, ἀλλά καί ἡ παρουσία τοῦ Μητροπολίτη καί πολλῶν ἱερέων.

35  Γιά τή χορήγηση τοῦ εὐχελαίου στά βρέφη βλ. Ἰ.Μ. Φουντούλη, Ἀπαντήσεις εἰς λειτουργικάς ἀπορίας, Α΄, (1-150), ἔκδ. 4η Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι, σ..285.

36 Εἶναι χαρακτηριστικό ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τίς Διδαχές τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ: «Εἶναι πολλοί παπάδες ἐδῶ; Κάνετε τόν κόπον, ἅγιοι ἱερεῖς, νά σηκωθῆτε ἐπάνω νά ἰδῶ εἶσθε πολλοί; Ἅγιοι ἱερεῖς, μοῦ κάνετε τήν χάριν νά διαβάσωμεν ἕνα εὐχέλειον νά χρισθοῦν οἱ Χριστιανοί οἱ ἀδελφοί μας΄

-Ὁρισμός σου , ἅγιε τοῦ Θεοῦ.

-Ἐγώ ἔχω φλωρία πολλά νά σᾶς πληρώσω, μά δέν σᾶς τά δίνω,

θέλω χάρισμα, διατί μέ πληρωμή δέν ἐνεργεῖ ἡ χάρις τοῦ θεοῦ, τοῦ Παναγίου Πνεύματος, διατί ἔτσι λέγει ὁ Χριστός μας: Χάρισμα σᾶς ἐδωκα καί ἐγώ τήν χάριν μου, χάρισμα νά τήν δίδετε καί ἐσεῖς εἰς τούς ἀδελφούς σας. Τό κάμνετε, ἅγιοι ἱερεῖς;

- Μάλιστα ἅγιε τοῦ θεοῦ. Παρακαλῶ καί ἐγώ τούς χριστιανούς καί σᾶς συγχωροῦνε, αὐτό τό χάρισμα ἔχω. Θέλετε νά βάλω νά σᾶς συγχωρέσουν;Ἤ δέν ἔχετε ἁμαρτίες;Καί σᾶς φιλεύω αὔριον ἀπό ἕνα βιβλίον ὄχι διά πληρωμήν, ἀλλά διά μίαν εὐχήν.

-Ὁρισμός σου.

- Σᾶς παρακαλῶ, χριστιανοί μου, νά εἰπῆτε διά τούς ἁγίους ἱερεῖς, ὁπού θέ νά σᾶς διαβάσουν τό ἅγιον Εὐχέλαιον, τρεῖς φορές: Ὁ Θεός συγχωρήσει καί ἐλεήσει αὐτούς. Ἄν θέλετε καί ἡ ἁγιωσύνη σας, ζητήσατε συγχώρησιν.

Ἅγιε ἐφημέριε, μοῦ χρειάζονται ἀπόψε νά ἑτοιμάσης εἴκοσι φλιντζάνια καί δύο ὀκάδες λάδι. Χριαλίδια ἔχει τό ἐδικόν μου τό παιδί καί σοῦ δίνει. Καί ,ἄν θέλης, περιπάτησε, παπᾶ μου, εἰς τά ὀσπίτια νά μάσης καμμία δεκαριά ὀκάδες λάδι καί βάνεις διά τό εὐχέλαιον μία ὀκά καί τό ἄλλο τό δίνεις τοῦ παπᾶ καί τῆς παπαδιᾶς καί τό τρώγει. Δέν εἶναι καλά ἔτσι; Τό κάμνεις;

- Τό κάμνω ἅγιε τοῦ θεοῦ.

- Ἰδές καλά, διατί, ἀν δέν τό κάμης, αὔριο σέ κηρύττω ψεύτη καί σ᾿ ἐντροπιάζω».

ΠΗΓΗ-ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΡΕΑ

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ)

ΤΗΣ ΑΛΕΙΨΑΣΗΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ ΜΥΡΩ

Ὄρθρος Μ. Τετάρτης (Ἰωάν. 12, 46-48)

 Ὁ Χριστός τό φῶς τοῦ κόσμου. (03-05-83)




ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΡΙΤΗΣ)

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ - ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝ

Φ. ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ (1949)

Ὄρθρος Μ. Τρίτης  (Μάτθ. 22, 23)

 «Οἱ λέγοντες μή εἶναι ἀνάστασιν» (20-04-81)

ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ : ΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (ΟΡΘΡΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ)

Ὄρθρος Μ. Δευτέρας  (Μάτθ. 21, 28-31)

 Δυό κατηγορίες ἀνθρώπων ἀπέναντι στό θέλημα Τοῦ Θέου. (01-05-83)

ΠΗΓΗ : arnion.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ - ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ - ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
ΜΟΝΗ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ,
ΚΡΗΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΚΡΗΣ, 1546 μ.Χ.


ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ Δ´ 4 - 9

⁴ Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ, χαίρετε. ⁵ τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. ὁ Κύριος ἐγγύς. ⁶ μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ’ ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω πρὸς τὸν Θεόν, ⁷ καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. ⁸ Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε· ⁹ ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε· καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ’ ὑμῶν. 

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ Δ´ 4 - 9

⁴ Χαίρετε πάντοτε με την αγίαν και πλουσίαν χαράν, που δίδει ο Κυριος· πάλιν θα πω· χαίρετε. ⁵ Η επιείκειά σας, η υποχωρητικότης και ανεξικακίας σας ας γίνη γνωστή και ας διδάξη όλους τους ανθρώπους, πιστούς και απίστους· ο Κυριος είναι κοντά, έρχεται δια να αποδώση στον καθένα κατά τα έργα του. ⁶ Μη αφίνετε καθόλου τον εαυτόν σας να καταληφθή από αγωνιώδεις μερίμνας και φροντίδας, αλλά δια κάθε τι που σας χρειάζεται η δια κάθε δυσκολίαν, που παρουσιάζεται εμπρός σας, κάμνετε γνωστά τα αιτήματά σας στον Θεόν δια της προσευχής και της δεήσεως, αι οποίαι πρέπει να συνοδεύωνται πάντοτε με έκφρασιν ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας δια τα υλικά και πνευματικά αγαθά, που μας δίδει ο Θεός. ⁷ Και η ειρήνη, που χαρίζει ο Θεός στους ανθρώπους του και η οποίαν, καθ' ο τελεία και υπερφυσική, ξεπερνάει κάθε νουν ανθρώπων και αγγέλων, θα φρουρήση τας καρδίας σας, τα φρονήματα και τας σκέψεις σας δια του Ιησού Χριστού. ⁸ Λοιπόν αδελφοί, όσα είναι αληθινά, όσα είναι τίμια και σεβαστά, όσα είναι δίκαια ενώπιον του Θεού, όσα είναι αμόλυντα και καθαρά, όσα είναι αγαπητά και ευάρεστα στον Θεόν και τους ανθρώπους, όσα έχουν και δίδουν καλήν φήμην και υπόληψιν, κάθε αρετήν και κάθε τι το άξιον επαίνου, αυτά και μόνα να συλλογίζεσθε. ⁹ Αυτά που εμάθατε και παρελάβατε και έχετε ακούσει από την προφορικήν μου διδασκαλίαν, και αυτά που είδατε εις την όλην μου ζωήν και συμπεριφοράν, αυτά να πράττετε. Και ο Θεός, ο θησαυρός και ο χορηγός της ειρήνης, θα είναι μαζή σας.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΙΒ´ 1 - 18

¹ Ὁ οὖν Ἰησοῦς πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ² ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. ³ ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. ⁴ λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι· ⁵ Διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; ⁶ εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. ⁷ εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· Ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. ⁸ τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. ⁹ Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ¹⁰ ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ¹¹ ὅτι πολλοὶ δι’ αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν. ¹² Τῇ ἐπαύριον ὁ ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα, ¹³ ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἐκραύγαζον· Ὡσαννά· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ. ¹⁴ εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ’ αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον· ¹⁵ Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. ¹⁶ Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ’ ὅτε ἐδοξάσθη ὁ Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ’ αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. ¹⁷ Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ’ αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. ¹⁸ διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον. 

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ Ι. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ ΙΒ´ 1 - 18

¹ Ο δε Ιησούς, εξ ημέρας προ του πάσχα ήλθεν εις την Βηθανίαν, όπου ήτο ο Λαζαρος, ο οποίος είχε πεθάνει και τον οποίον είχε αναστήσει εκ νεκρών. ² Παρέθεσαν, λοιπόν, εις αυτόν δείπνον εκεί και η Μαρθα υπηρετούσε. Ο Λαζαρος ήτο ένας από τους συνδαιτυμόνας. ³ Εν τω μεταξύ η Μαρία επήρε μίαν λίτραν μύρου γνησίου και πολυτίμου, καμωμένου από το αρωματικόν φυτόν που λέγεται νάρδος, και άλειψε τα πόδια του Ιησού, τα οποία και εσπόγγισε κατόπιν με τας τρίχας της κεφαλής της. (Τούτο δε έκαμε από βαθείαν πίστιν προς τον Σωτήρα και από θερμήν ευγνωμοσύνην προς αυτόν, που είχεν αναστήσει τον αδελφόν της). Ολο δε το σπίτι εγέμισε από την ευωδίαν του μύρου. ⁴ Λεγει τότε ένας από τους μαθητάς του Ιησού, ο Ιούδας, ο υιός του Σιμωνος ο Ισκαριώτης, ο οποίος μετ' ολίγον έμελε να τον παραδώση στους σταυρωτάς· ⁵ “διατί το μύρον αυτό δεν επωλήθη αντί τριακοσίων δηναρίων, αντί εξήντα περίπου χρυσών λιρών και δεν εδόθη το αντίτιμόν του στους πτωχούς;” ⁶ Είπε αυτό, όχι διότι είχε κανένα ενδιαφέρον δια τους πτωχούς, αλλά διότι ήτο κλέπτης, και είχε το κουτί των εισφορών, και εκρατούσε δια τον ευατόν του τα χρήματα, που έρριπταν εις αυτό. ⁷ Είπε τότε ο Ιησούς· “αφήστε ήσυχην αυτήν την γυναίκα· εφύλαξε το μύρον αυτό σαν να προησθάνετο και το εχρησιμοποίησε δι' εμέ τώρα, τας παραμονάς του ενταφιασμού μου. ⁸ Διότι τους πτωχούς τους έχετε πάντοτε μαζή σας, εμέ όμως δεν με έχετε πάντοτε. Μετ' ολίγον θα παραδοθώ εις χείρας των σταυρωτών μου”. ⁹ Επληροφορήθηκε τότε πολύς λαός από τους Ιουδαίους ότι ο Ιησούς ευρίσκετο εις την Βηθανίαν και ήλθαν εκεί, όχι μόνον δια τον Ιησούν, αλλά δια να ίδουν και τον Λαζαρον, τον οποίον είχεν αναστήσει εκ νεκρών. ¹⁰ Οι αρχιερείς όταν επληροφορήθησαν αυτά, απεφάσισαν να φονεύσουν και τον Λαζαρον, ¹¹ διότι πολλοί από τους Ιουδαίους επήγαν δι' αυτόν εις την Βηθανίαν και όταν τον έβλεπαν ζωντανόν και υγιή, αναστημένον εκ νεκρών, επίστευαν στον Ιησούν. ¹² Την άλλην ημέραν πολύς λαός, που είχε έλθει δια την εορτήν, όταν ήκουσαν ότι ο Ιησούς έρχεται εις τα Ιεροσόλυμα, ¹³ επήραν εις τα χέρια των κλάδους από φοίνικας και εβγήκαν να τον προϋπαντήσουν και εφώναζαν· “δόξα και τιμή εις αυτόν· ευλογημένος και δοξασμένος ας είναι αυτός που έρχεται εκ μέρους του Κυρίου, αυτός που είναι ο ένδοξος και αληθινός βασιλεύς του Ισραήλ. ¹⁴ Ευρήκε δε ο Ιησούς ένα πουλάρι και εκάθισεν επάνω εις αυτό, σύμφωνα με εκείνο που είναι γραμμένο εις τις προφητείες· ¹⁵ Μη φοβάσαι, Ιερουσαλήμ, κόρη της Σιών, ιδού ο βασιλεύς σου έρχεται ταπεινός, γλυκύς, γεμάτος αγάπην δια σε, καθισμένος επάνω εις πουλάρι όνου. ¹⁶ Τι εσήμαιναν τα λόγια και τα γεγονότα αυτά δεν είχαν εννοήσει οι μαθηταί του προηγουμένως, αλλ' όταν ο Ιησούς με την θριαμβευτικήν ανάστασιν του και την ένδοξον ανάληψίν του εδοξάσθη, τότε εθυμήθηκαν, ότι αυτά όλα είχαν γραφή από το Πνεύμα του Θεού δι' αυτόν και εις την εκπλήρωσιν αυτών συνείργησαν αυτοί και ο λαός, χωρίς να το ενοούν. ¹⁷ Κατά τας ώρας της μεγάλης εκείνης υποδοχής ο λαός, που ήτο μαζή του όταν ο Ιησούς εφώναξε τον Λαζαρον από το μνημείον και και τον ανέστησε εκ νεκρών, εμαρτυρούσε και επεβεβαίωνε εις τα άλλα πλήθη το μεγάλο αυτό θαύμα. ¹⁸ Δι' αυτό δε και τα πολλά πλήθη του λαού τον προϋπήντησαν, διότι είχαν πληροφορηθή από αυτόπτας μάρτυρας, ότι αυτός είχε κάμει το μεγάλο τούτο θαύμα. 

ΠΗΓΗ : ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

Ἡ ρίζα τῆς εὐσεβείας: «Ὁ Κύριος ἐγγύς» (01-05-83)

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΑΠΟΡΙΕΣ

82. Ἡ παιδαγωγική ἀξία τῆς Νηστείας κυρίως στήν παιδική ἡλικία

ΠΗΓΗ : arnion.gr