10 μόλις χιλιόμετρα απο το Δερβένι και τις όμορφες παραλίες του Κορινθιακού κόλπου στον δρόμο που οδηγει στο μαγευτικό οροπέδιο της Ευρωστίνας και βόρεια της Ζάχολης είναι κτισμένο στο κοίλωμα ενος βράχου ύψους 40 μέτρων το ξωκλήσι της Παναγίας της Καταφυγιώτισσας.
Χτίστηκε το 1782 σε μια περιοχή οπου μέσα σε δυσπρόσιτες σπηλιές και σε απόκρημνα βράχια, ειχαν σκάψει λαγούμια και καταφύγια οι Ζαχολίτες στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, για να κρυφτούν και να αποφύγουν τους διωγμούς των Τούρκων. Γι' αυτό και ονομάστηκε "Καταφυγιώτισσα".
Σε υψόμετρο 700μ ενα γραφικό μονοπάτι κατεβαίνει απο τον κεντρικό δρόμο την πλαγια της έφορης κοιλάδας του οροπεδιου της Ευρωστίνας και οδηγει με σκαλισμένα στους βράχους σκαλοπάτια προς τα καταφύγια και το μικρό ξωκλήσι.
Τα καταφύγια
Από το 1996 και μέχρι σήμερα χωρις βοήθεια , με προσωπική του εργασία την ανακαίνιση, επέκταση, βελτίωση και συντήρηση αυτου του μνημείου έχει αναλάβει ενας θεματοφύλακας της ιστορίας και της κληρονομιάς μας ονόματι Γεώργιος Ρούσσος. (Ηθελα να τον συναντήσω, έψαξα να τον βρω, μα δεν τα κατάφερα).
Με καλαισθησία, με σεβασμό στο περιβάλλον, την ιστορία και την αγιότητα του χώρου, έκτισε μία επιβλητική είσοδο, ανακατασκεύασε το παλιό κελί, ανέδειξε και εκανε προσιτά στο κοινό συνδέοντας με στοές λαξευμένες στούς βράχους όλα τα λαγούμια και τους χώρους οπου ζουσαν κρυμμένοι οι κλέφτες και οι ντόποι Ζαχολίτες.
Εορτάζει και εχει πανηγύρι στις 23 Αυγούστου.
ΠΗΓΗ : http://aristodimos.pblogs.gr/2008/09/panagia-h-katafygiwtissa-ena-monadiko-xwklhsi.html